• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ساعت غفلت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ساعت غفلت زمانی است که انسان باید از غفلت در آن ساعت مواظبت کند؛ از این عنوان به مناسبت در باب صلات سخن گفته‌اند.



فاصله زمانى بین نماز مغرب و عشا را ساعت غفلت می گویند.


در کلمات فقها به زمان بین مغرب و عشا «ساعت غفلت» اطلاق شده است؛ لیکن در اینکه مراد از بین مغرب و عشا، فاصله زمانى بین نماز مغرب و عشا است که در وقت فضیلتشان خوانده مى‌شوند یا مراد، زمان بین مغرب و عشا؛ یعنى فاصله زمانى غروب خورشید تا غایب شدن سرخى در سمت مغرب (شفق) است، اختلاف مى‌باشد.
[۲] مفتاح الکرامة ج۵، ص۱۳۷۷.
[۴] نهایة التقریر ج۱، ص۵۶.

بر پایه روایتى، امام محمد باقر علیه السّلام، فاصله زمانى بین سپیده صبح و طلوع خورشید را نیز از ساعت غفلت شمرده و مى‌فرماید: ابلیس لشکریان شب خود را از زمان غروب خورشید تا ناپدید شدن شفق، و لشکریان روز خود را از طلوع فجر تا بر آمدن خورشید، پخش مى‌کند.
[۵] من لایحضره الفقیه ج۱، ص۵۰۱ تا۵۰۲.



خواندن دو رکعت نماز، هرچند سبک (اکتفا به حمد در هر رکعت) بین مغرب و عشا مستحب است؛ چنان که خواندن دو رکعت نماز غفیله نیز استحباب دارد.
[۶] ذکرى الشیعة ج۲، ص۳۱۳.
[۷] نهایة التقریر ج۱، ص۵۱ تا۵۳.

برخى، تنها دو رکعت نماز غفیله را مستحب دانسته‌اند.
از بعضى نقل شده که تنها چهار رکعت نافله مغرب مستحب است که نماز غفیله نیز در آن مندرج مى‌باشد، نه آنکه علاوه بر چهار رکعت، دو رکعت دیگر بین مغرب و عشا استحباب داشته باشد.
امام خمینی در تحریرالوسیله در این رابطه می‌نویسد: بنابر اقوی نماز غفیله مستحب است و جزء نوافل یومیه نیست. و آن دو رکعت است که بنابر اقوی بین نماز مغرب و وقتی که سرخی طرف غرب، از بین برود خوانده می‌شود، در رکعت اول آن بعد از سوره حمد (وَ ذَا النُّونِ اذْ ذَهَبَ مُغَاضِباً فَظَنَّ انْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَی فِی الظُّلُمَاتِ انْ لَا الهَ الّا انْتَ سُبْحَانَکَ انِّی کُنْتُ مِنَ الظَالِمِینَ• فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّیْنَاهُ مِنَ الغَمِّ وَ کَذلِکَ نُنْجِی المُؤْمِنِینَ) و در رکعت دوم آن بعد از حمد (وَ عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَا الَّا هُوَ وَ یَعْلَمُ مَا فِی البَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ مَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ الَّا یَعْلَمُهَا وَ لَا حَبَّةٍ فِی ظُلُمَاتِ الاَرْضِ وَ لَا رَطْبٍ وَ لَا یَابِسٍ الَّا فِی کِتَابٍ‌ مُبِینٍ) خوانده می‌شود. سپس دست‌ها را (برای قنوت) بلند کرده و می‌گوید: «اللّهم انّی اسالک بمفاتح الغیب التی لا یعلمها الّا انت ان تصلّی علی محمّد و آل محمّد و ان تفعل بی...» و هر دعایی که می‌خواهد می‌کند و سپس می‌گوید: «اللّهم انت ولیّ نعمتی و القادر علی طلبتی تعلم حاجتی فاسالک بحقّ محمّد و آل محمّد علیه و (علیهم‌السّلام) لمّا قضیتها لی» و حاجاتش را از خداوند عزّ و جلّ می‌خواهد که ان شاء اللَّه عطا خواهد فرمود. و «نشسته خواندن نوافل یومیه رواتب و غیر آن‌ها (مثل غفیله) حتی در حال اختیار - جایز است، لیکن بهتر آن است که در چنین حالی (در حال اختیار) هر دو رکعت نماز نشسته، یک رکعت حساب شود، حتی در نماز وتر، بنابراین نماز وتر را نشسته دو بار و هر بار یک رکعت می‌خواند.»

۱. الحدائق الناضرة ج۶، ص۶۹ تا۷۰.    
۲. مفتاح الکرامة ج۵، ص۱۳۷۷.
۳. جواهر الکلام،ج۷،ص۴۲.    
۴. نهایة التقریر ج۱، ص۵۶.
۵. من لایحضره الفقیه ج۱، ص۵۰۱ تا۵۰۲.
۶. ذکرى الشیعة ج۲، ص۳۱۳.
۷. نهایة التقریر ج۱، ص۵۱ تا۵۳.
۸. الحدائق الناضرة ج۶، ص۷۱.    
۹. جواهر الکلام ج۷، ص۴۰ تا۴۱.    
۱۰. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریر الوسیلة، ج۱، ص۱۴۳، کتاب الصلاة، المقدمة الاولی، مسالة۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۳۴ ه. ق.    
۱۱. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریر الوسیلة، ج۱، ص۱۴۴، کتاب الصلاة، المقدمة الاولی، مسالة۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۳۴ ه. ق.    



• جمعی از پژوهشگران زیر نظر سید محمود شاهرودی،فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۳۵۱.
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)    ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    






جعبه ابزار