رَوْق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَوْق (به فتح راء و سکون واو) از
واژگان نهج البلاغه به معنای صاف شدن است.
از مشتقات این ماده
تَرْویق و
رائقه و
مروقه می‌باشد.
این ماده هفت مرتبه در
نهج البلاغه آمده است.
رَوْق معانى زيادى، از جمله صاف شدن دارد.
گويند: «
راقَ الشَراب رَوقََا: صَفََا» و از جمله به تعجب واداشتن، «
راقَ الشَى‌ء فُلانََا اَعجَبَه»
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره آنان كه با خلافت آن حضرت موافقت نكردند، امثال
ناکثین و
مارقین و
قاسطین فرموده‌اند:
«وَ لكِنَّهُمْ حَلِيَتَ الدُّنْيَا في أَعْيُنِهمْ، وَ راقَهُمْ زِبْرِجُها.» «ليكن
دنیا در نظرشان مزيّن گرديد، و زيور آن به اعجاب‌شان واداشت.»
تَرْويق به معنای صاف كردن، پاکیزه کردن است. امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام
موعظه فرموده:
«أَيُّها النّاسُ، اسْتَصْبِحوا مِنْ شُعْلَةِ مِصْباح واعِظ مُتَّعِظ، وَ امْتَاحوا مِنْ صَفْوِ عَيْن قَدْ رُوِّقَتْ مِنَ الْكَدَرِ.» «مردم،
کسب نور كنيد از شعله چراغى كه موعظه كننده و موعظه‌پذير است و آب‌بردارى كنيد از زلال چشمه‌ای كه از آلودگى صاف شده است»
ظاهرا منظور خود آن حضرت است.
رائقه به معنای اعجاب‌آوراست.
«إذا كانَ في رَجُل خَلَّةٌ رائِقةٌ فَانْتَظِرْ أَخَواتِها.» يعنى «اگر مردى اخلاق تعجّب آوردى بود منتظر نظائر آن باشيد.»
به عبارت ديگر اگر
صفت خوبى داشته باشد، آن حاكى از صفات خوب ديگر است و بالعكس.
مروقه به معنای شگفتی است.
«وَ الْخُمورِ الْمُرَوَّقَةِ.» يعنى «خمرهاى شگفت شده بهشتى.»
از اين ماده هفت مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «روق»، ج۱، ص۴۸۲-۴۸۱.
