رهن (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رَهْن (به فتح راء و سکون هاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای
گرو و
وثیقه است.
مشتقات
رَهْن که در آیات
قرآن آمده عبارتند از:
فَرِهان (به فتح فاء و کسر راء) به معنی گروگان،
رَهِين (به فتح راء) به معنى گرو، مرهون،
رَهِينَة (به فتح راء) به معنى گرو است.
رَهْن به معنای گرو و وثيقه است؛ همچنين است
رِهان.
به مواردی از
رَهْن که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ إِنْ كُنْتُمْ عَلى سَفَرٍ وَ لَمْ تَجِدُوا كاتِباً فَرِهانٌ مَقْبُوضَةٌ ...)(اگر در
سفر بوديد، و نويسنده‌اى نيافتيد، طلبكار، چيزى را گروگان بگيرد....)
بعضى احتمال داده‌اند كه
رهن به معنى مرهون است كه به وثيقه اطلاق می‌شود و گرنه آن
مصدر است.
جوهری رِهان را جمع
رَهْن گفته مثل حَبْل و حِبال
ولى در آيه آن را مفرد گفته‌اند.
(هر كس در گروى اعمال خويش است.)
رَهين به معنى مرهون است.
راغب گويد: چون از
رهن حبس آن در نزد مرتهن به نظر آمده لذا به طور استعاره به حبس هر چيز
رهن گفته شده است.
در
المیزان فرموده: هر شخصى در نزد خدا
رهن، مقبوض و محفوظ است در مقابل آن‌چه از
خیر و
شر به جاى آورده تا به جزاى عملش از حيث
ثواب و
عقاب برسد.
(كُلُّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ رَهِينَةٌ - إِلَّا أَصْحابَ الْيَمِينِ) ( آرى هركس در گرو اعمال خويش است، مگر «
اصحاب یمین» (كه نامه اعمالشان را به دست راستشان مى‌دهند)
در الميزان گفته مراد از اين آيه
رهين عذاب بودن هر
نفس است چنان‌كه سياق ما بعد آيه روشن می‌كند.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «رهن»، ج۳، ص۱۲۹.
