رسالة صیغ العقود و الایقاعات (محقق کرکی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
رسالة صیغ العقود و الایقاعات نوشته
محقق کرکی در مورد
الفاظ عقود در
معاملات می باشد.
کتاب کوچکی است که الفاظی را که در
عقود و
ایقاعات واجب است تلفظ شود، بیان نموده است. این کتاب به سبک فقه رسال‌های و بسیار مختصر نوشته شده است و مؤلف در پایان آن در مورد تفصیل مطالب آن می‌نویسد: و
احکام جمیع ذلک مذکورة فی معادنه من کتب الاصحاب رحمهم الله فلیطلب هناک.
کتاب از دو قسمت عقود و ایقاعات تشکیل شده است و مؤلف پس از بیان اقسام هر کدام از آن دو به بیان الفاظی که برای هر کدام از این اقسام نیاز است پرداخته است.
این کتاب توسط شیخ علی بن عبد العالی میسی، معاصر محقق کرکی و پس از کسب
اجازه از مؤلف شرح زده شده است و به نام الرسالة المیسیة مشهور شده است. و بعدها فقهای بزرگ مکررا به این شرح استناد نموده‌اند.
در اعیان الشیعه،
به متن اجازه و
احترام محقق کرکی به وی اشاره شده است. در قسمتی از آن محقق کرکی درباره وی می‌نویسد: سیدنا الشیخ الاجل العالم الفاضل الکامل علامة العلماء و مرجع الفضلاء.
در الذریعة در ۳ جا به نسخه‌های خطی آن اشاره شده است. یکبار در
به نسخه خط مؤلف در
کتابخانه آستان قدس رضوی و بار دیگر در
نسخه مربوط به سال ۹۳۷ که همراه الفخریه
فخر المحققین به خط مولی محمود میبدی نوشته شده است و بار دیگر در
به نسخه مربوط به سال ۱۰۵۸ به خط سید محمد یوسف اشاره نموده است.
در مقدمه‌ای بر فقه شیعه،
به چند نسخه منتخب خطی کتابخانه‌های آستان قدس رضوی، آیة الله مرعشی، مجلس شورای اسلامی و دانشگاه تهران اشاره شده است.
در چاپ کتاب موجود از ۹ نسخه خطی
کتابخانه آیة الله مرعشی مربوط به
قرن دهم، ۹۶۲، ۹۳۹، ۱۱۲۰، قرن یازدهم، ۱۰۶۰، ۱۰۰۸ استفاده شده که قدیم‌ترین آن مربوط به سال ۹۳۹ ه ق است. در ابتدا ۹ نسخه ذکر شده ولی در توضیح فقط به ۷ نسخه اشاره شده است.
در الذریعة،
به دو چاپ کتاب در ضمن مجموعه کلمات المحققین در سال ۱۳۱۵ ه ق و در حاشیه تعلیقه
آخوند خراسانی ذکر شده و در مقدمه‌ای بر فقه شیعه،
نیز به چاپ آن در سال‌های ۱۳۱۵ و ۱۳۱۸ اشاره شده است. کتاب موجود نیز در سال ۱۴۰۹ ه ق به وسیله کتابخانه آیة الله عظمی مرعشی نجفی چاپ شده است.
مطالب کتاب به دو بخش عقود و ایقاعات تقسیم شده است.
بخش عقود شامل
بیع،
قرض،
رهن،
صلح،
ضمان،
حواله،
کفاله،
ودیعه،
عاریه،
وکالت،
سبق و رمی،
جعاله،
شرکت،
مضاربه،
اجاره،
مزارعه،
مساقات،
هبه،
صدقه، عمری، تحبیس،
وقف،
وصیت،
نکاح، کتابة و ایقاعات شامل
طلاق،
رجعة،
ظهار،
ایلاء،
لعان،
عتق،
تدبیر،
ایمان،
نذور،
عهود،
حجر،
شفعه،
حکم مؤلف
اقرار را از ایقاعات ندانسته است بلکه آن را اخبار دانسته است و ایقاعات را از نوع انشاء دانسته است.
وی در
عقود لازم، لفظ عربی شرعی را
شرط دانسته می‌نویسد: و اعلم انه لا بد فی کل عقد لازم و لو من احد الطرفین من وقوعه باللفظ الصحیح الشرعی العربی
وی در مورد اصل اولی در عقود می‌نویسد، لان الاصل فی العقود اللزوم الا ما اخرجه دلیل، و ذلک قضیه کلام الاصحاب-
نرم افزار مجموعه آثار محقق حلی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
