خودداری (امساک) از مفطرات در روز به قصد تقرب به خدا را روزه گویند. روزه با رؤیت ماه رمضان واجب میشود و با رؤیت ماه شوال پایان مییابد. عنوان صوم در فقه بابی مستقل است که در آن به تفصیل از احکام روزه سخن رفته است.
بنابر قول مشهور، هلالماه به گفته منجمان و نیز غروب کردن هلال بعد از شفق و دیده شدن آن قبل از زوال روز سی ام و نیز طوق داشتن (احاطه هالهای از نور به گرداگرد) آن و مانند آنها از قراینی که افاده ظن مینمایند، ثابت نمیگردد، مگر برای اسیر و زندانیای که قدرت بر تحصیل علم به هلال ندارد.