خودداری (امساک) از مفطرات در روز به قصد تقرب به خدا را روزه گویند. روزه با رؤیت ماه رمضان واجب می‌شود و با رؤیت ماه شوال پایان می‌یابد. عنوان صوم در فقه بابی مستقل است که در آن به تفصیل از احکام روزه سخن رفته است.
بنابر قول مشهور، هلال ماه به گفته منجمان و نیز غروب کردن هلال بعد از شفق و دیده شدن آن قبل از زوال روز سی ام و نیز طوق داشتن (احاطه هاله‌ای از نور به گرداگرد) آن و مانند آنها از قراینی که افاده ظن می‌نمایند، ثابت نمی‌گردد، مگر برای اسیر و زندانی‌ای که قدرت بر تحصیل علم به هلال ندارد.
