• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دُسُر (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





دُسُر (به ضم دال و سین) از واژگان قرآن کریم جمع دسار به معنای مسمار است. این واژه تنها یکبار در آیه ۱۳ سوره قمر آمده است.



دُسُر (بر وزن عنق) جمع دسار به معنى مسمار است.
[۶] شرتونی، سعید، اقرب الموارد.



(وَ حَمَلْناهُ عَلى‌ ذاتِ أَلْواحٍ وَ دُسُرٍ) «نوح را بر کشتی كه از الواح و مسمارها ساخته بود حمل كرديم.»
در نهج البلاغه خطبه اوّل فرموده‌: «فَسَوَّى مِنْهُ سَبْعَ سَمَوَاتٍ ... بِغَيْرِ عَمَدٍ يَدْعَمُهَا وَ لَا دِسَارٍ يَنْظِمُهَا.» (و از آن هفت آسمان را پديد آورد، ... بدون اين‌كه نياز به ستونى براى نگهدارى آن باشد، و نه ميخ‌هايى كه آن را ببندد.)
در مجمع گفته: گويند اصل دسر به معنى دفع است. «دَسَرَهُ‌ بِالرُّمْحِ» يعنى او را با نيزه دفع كرد. راغب نيز چنين عقيده دارد و حديثى نقل كرده كه‌ «لَيْسَ فى الْعَنْبَرِ زَكَوةٌ إِنَّمَا هُوَ شَيْ‌ءٌ دَسَرَهُ‌ الْبَحْرُ.» در عنبر، زکوة نيست زيرا آن چيزى است كه دریا دفع كرده و بيرون انداخته است. اين حديث در اقرب و مجمع و غيره نيز نقل شده
[۱۷] شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
و در نهایه آن را از ابن عباس نقل می‌كند.


اين كلمه تنها يک بار در قرآن آمده است.


۱. قمر/سوره۵۴، آیه۱۳.    
۲. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۴۳.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۱۴.    
۴. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۰۲.    
۵. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۱۴.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
۷. قمر/سوره۵۴، آیه۱۳.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۶۸.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۱۱.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۸۶.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۲۶.    
۱۲. نهج البلاغه، تحقیق الحسون، خطبه۱، ص۳۰.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارس روان، ص۲۵.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارس روان، ص۲۷.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۸۵.    
۱۶. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۱۴.    
۱۷. شرتونی، سعید، اقرب الموارد.
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۸۵.    
۱۹. ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایه، ج۲، ص۱۱۶.    
۲۰. ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایه، ج۳، ص۳۰۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «دسر»، ج۲، ص۳۴۳.    






جعبه ابزار