دهق (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دَهْق (به فتح دال و سکون هاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای پر کردن است. این واژه تنها یکبار در
آیه ۳۴ سوره نبأ آمده است.
دَهْق به معنای پر كردن است.
در
نهج البلاغه خطبه ۸۲ آمده:
«أَنْشَأَهُ فِي ظُلُمَاتِ الْأَرْحَامِ ... نُطْفَةً دِهَاقاً.» محمد عبده آن را ريخته معنى كرده و گفته: گاهى دهاق در اينجا به (پر شده) تفسير می‌شود
يعنى «نطفه‌ای كه از سلّول‌هاى زنده پر شده است.»
در
نهایه آن را به شدّت ريخته شده گفته است كه با جهنده موافق می‌شود، دهق به معنى ريختن و خالى كردن نيز آمده.
(إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفازاً • حَدائِقَ وَ أَعْناباً • وَ كَواعِبَ أَتْراباً • وَ كَأْساً دِهاقاً) (به يقين براى
پرهیزگاران نجات و رستگارى بزرگى است: باغ‌هايى سرسبز، و انواع انگورها، و حوريانى بسيار جوان و همسن و سال، و جامهايى لبريز و پياپى (از شراب طهور).)
دهق چنان‌كه
طبرسی و
راغب گفته به معنى پر كردن است. «دَهَقَ الكَأْسَ دَهْقاً: مَلَأَهَا»
دهاق در آيه شريفه ظاهرا
مصدر به معناى
مفعول است يعنى كاسه پر شده و به قول بعضى پيمانه مالا مال.
اين كلمه در قرآن مجيد فقط يكبار آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «دهق»، ج۲، ص۳۶۴.
