دسر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دُسُر (به ضم دال و سین) از
واژگان قرآن کریم جمع دسار به معنای مسمار است. این واژه تنها یکبار در
آیه ۱۳ سوره قمر آمده است.
دُسُر (بر وزن عنق) جمع دسار به معنى مسمار است.
(وَ حَمَلْناهُ عَلى ذاتِ أَلْواحٍ وَ دُسُرٍ) «
نوح را بر
کشتی كه از الواح و مسمارها ساخته بود حمل كرديم.»
در
نهج البلاغه خطبه اوّل فرموده:
«فَسَوَّى مِنْهُ سَبْعَ سَمَوَاتٍ ... بِغَيْرِ عَمَدٍ يَدْعَمُهَا وَ لَا دِسَارٍ يَنْظِمُهَا.» (و از آن هفت آسمان را پديد آورد، ... بدون اين‌كه نياز به ستونى براى نگهدارى آن باشد، و نه ميخ‌هايى كه آن را ببندد.)
در
مجمع گفته: گويند اصل دسر به معنى دفع است. «دَسَرَهُ بِالرُّمْحِ» يعنى او را با نيزه دفع كرد.
راغب نيز چنين عقيده دارد و حديثى نقل كرده كه
«لَيْسَ فى الْعَنْبَرِ زَكَوةٌ إِنَّمَا هُوَ شَيْ‌ءٌ دَسَرَهُ الْبَحْرُ.» در
عنبر،
زکوة نيست زيرا آن چيزى است كه
دریا دفع كرده و بيرون انداخته است.
اين حديث در اقرب و مجمع و غيره نيز نقل شده
و در
نهایه آن را از
ابن عباس نقل می‌كند.
اين كلمه تنها يک بار در قرآن آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «دسر»، ج۲، ص۳۴۳.
