• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

دائمه مطلقه با مشروطه عامه در شکل سوم

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


دائمه مطلقه با مشروطه عامه در شکل سوم، یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل سوم است.


«قیاس مختلط» قیاسی است که صغرا و کبرای آن از قضایای موجهه ترکیب یافته باشد. یکی از ضروب منتج قیاس مختلط در شکل سوم عبارت است از: اختلاط قضیه دائمه مطلقه (صغرا) با مشروطه عامه (کبرا).
[۱] خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۳۷-۲۳۹.    
[۲] قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، شرح المطالع یا لوامع الاسرارفی شرح مطالع الانوار، ص۲۷۸.


طبق یکی از قواعد تعیین جهت در نتایج شکل سوم، هر گاه کبرا یکی از قضایای وصفیه چهارگانه (مشروطه عامه و خاصه و عرفیه عامه و خاصه) باشد نتیجه از لحاظ جهت، فی‌الجمله تابع عکس صغراست با این توضیح که:
۱. اگر عکس صغرا به لادوام مقیّد نباشد جهتی که در عکس صغرا موجود است عیناً به نتیجه منتقل می‌شود.
۲. اگر عکس صغرا به لادوام مقیّد باشد قید لادوام از عکس صغرا حذف، و بقیه جهت به نتیجه منتقل می‌شود.
۳. اگر کبرا به لادوام مقیّد باشد جهتی که در عکس صغرا موجود است با قید لادوام کبرا ترکیب، و مجموع آن، جهت برای نتیجه واقع می‌شود.
قیاس مرکب از دائمه مطلقه با مشروطه خاصه از مصادیق بند اوّل، و جهت نتیجه، حینیه مطلقه (عکس جهت صغرا) است؛
[۳] مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۷۴.    
مثال: بعضی حیوان‌ها دائماً کاتب‌اند و هر حیوانی ضرورتاً تا وقتی ناطق است انسان است؛ پس بعضی کاتب‌ها در حین ناطق بودن بالفعل انسان‌اند.
[۴] علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۲۸-۱۳۰.    
[۵] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۵.
[۶] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۰.


در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.    
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.    
• قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، شرح المطالع یا لوامع الاسرارفی شرح مطالع الانوار.
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.    

۱. ↑ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۲۳۷-۲۳۹.    
۲. ↑ قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، شرح المطالع یا لوامع الاسرارفی شرح مطالع الانوار، ص۲۷۸.
۳. ↑ مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه، ص۴۷۴.    
۴. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۱۲۸-۱۳۰.    
۵. ↑ قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۱۵۵.
۶. ↑ مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۰.


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «دائمه مطلقه با مشروطه عامه در شکل سوم»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۱/۱۲.    




جعبه ابزار