خُضْرَة (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خُضْرَة (به ضم خاء و سکون ضاد) از
واژگان قرآن کریم به معنای سبز بودن است.
مشتقات
خُضْرَة که در
آیات قرآن آمده عبارتند از:
مُخْضَرَّةً (به ضم میم و سکون خاء) به معنای سبز؛
خَضِراً (به فتح خاء و کسر ضاد) به معنای زرع؛
خُضْرٍ (به ضم خاء و سکون ضاد) به معنای سبز رنگ؛
الْأَخْضَرِ (به سکون خاء و فتح ضاد) به معنای سبز است.
خُضْرَة به معنای سبز بودن است.
به مواردی از
خُضْرَة که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَتُصْبِحُ الْأَرْضُ مُخْضَرَّةً) «آيا نديدى كه
خدا از آسمان آب مى‌باراند و زمين سبز می‌شود؟»
(فَأَخْرَجْنا مِنْهُ خَضِراً نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَراكِباً.) «از آن آب زرع رويانديم و از زرع دانه‌هاى روی هم سوار شده بيرون آورديم.»
خضر (بر وزن كتف) به معنى اخضر و سبز است و مراد از آن در
آیه کشت است.
خُضر (بر وزن قفل) جمع اخضر است مثل:
(وَ سَبْعَ سُنْبُلاتٍ خُضْرٍ وَ أُخَرَ يابِساتٍ) (و هفت خوشه تر و هفت خوشه خشكيده)
(عالِيَهُمْ ثِيابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَ إِسْتَبْرَقٌ.) (بر اندام آن‌ها (
بهشتیان) لباس‌هايى است از
حریر نازک سبز رنگ و از ديباى ضخيم.)
(مُتَّكِئِينَ عَلى رَفْرَفٍ خُضْرٍ.) (اين در حالى است كه بهشتيان بر تخت‌هايى سبز رنگ بسيار ممتاز و زيبا تكيه زده‌اند.)
(الَّذِي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً فَإِذا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ.) «خدایی كه از درخت سبز براى شما آتشى پديد آورد كه از آن می‌افروزيد.»
ناگفته نماند: در هر درخت سبز آتش نهفته است به طوری كه اگر دو چوب تر به هم ساییده شوند می‌سوزند و آتش می‌گيرند. آتش سوزى جنگل‌ها كه در «عصر» خواهد آمد به واسطه به هم ساییده شدن درختان جنگلى در اثر گردبادهاست؛ ولى چون الف و لام
(الشجر) در آيه شريفه براى عهد ذهنى است لذا از آن درخت معلومى در نظر است.
نقل كرده‌اند: درخت مرخ (بر وزن فلس) و درخت عفار (بر وزن مدار) دو درخت‌اند كه با ساییدن به يكديگر آتش می‌گيرند و مشتعل می‌گردند و از كلمه
(فَإِذا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ) روشن می‌شود كه عرب‌ها با ساییدن آن دو به يكديگر آتش می‌افروخته‌اند.
لذا بايد گفت مراد از «
(الشجر)» همان دو درخت است. در آيه شريفه از اين مطلب، تقويب
معاد در نظر است؛ يعنى: خدایی كه از درخت سبز و تر آتش سوزان خارج می‌كند، می‌تواند از استخوان پوسيده آدم زنده بيرون آورد.
در
قاموس می‌گويد: مرخ درختى است كه زود مشتعل می‌شود و عفار درختى است كه با آن آتش می‌افروزند.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «خضرة»، ج۲، ص۲۵۶.
