حکومت مستضعفان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حکومت مستضعفان از اراده‌های الهی برای
مستضعفان در
عصر ظهور است.
تشکیل دولت مستضعفان و تحقق بخشیدن به آرمان والا و الهی
حکومت فرودستان و عقب نگه داشته شدگان، از برنامه‌های اصلی و اقدام‌های اساسی و تردیدناپذیر مهدی موعود (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) است. در جامعه و نظامی که
امام مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) بنیاد می‌نهد، زمام همۀ امور در دست طبقات محروم است و مستضعفان بر آن حکم می‌رانند و به ادارۀ جامعه می‌پردازند.
چنین آرمانی، هدف اصلی همۀ ادیان آسمانی به ویژه
اسلام بوده است. در تعالیم ادیان، معیارها و اصولی بیان شده که جهت گیری کلی به سود مستضعفان و تحقق بخش حاکمیت آنان است و رویارویی و نبرد اصلی
پیامبران (علیهم‌السلام)، با همین طبقات اشراف، مسرفان، مترفان و مستکبران بوده است؛ یعنی، طبقاتی که همواره از تن دادن به
حق و
عدل سرباز می‌زده‌اند و خوی و خصلت برتری‌جویی، سلطه‌طلبی، حق‌کشی و بیدادگری راه و روش ایشان بوده است.
از آیاتی که دربارۀ پیشوایی مستضعفان سخن به میان آورده و به حکومت
حضرت مهدی (علیه‌السّلام) ارتباط دارد این آیۀ است:
«و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین؛
و خواستیم بر کسانی که در آن سرزمین فرودست شده بودند،
منت نهیم و آنان را پیشوایان (مردم) گردانیم و ایشان را
وارث (زمین) کنیم.»
این آیه طبق فرمایش
امام علی (علیه السلام)، و روایاتی چند از دیگر امامان (علیهم‌السلام)، ناظر به پیروزی مستضعفان بر مستکبران است و این که سرانجام،
جهان از آن شایستگان خواهد شد.
آیه یاد شده، هرگز از یک برنامۀ موضعی و خصوصی مربوط به
بنی اسرائیل سخن نمی‌گوید؛ بلکه بیانگر یک قانون کلی برای همۀ عصرها و قرن‌ها است. این، بشارتی در زمینه پیروزی حق بر
باطل و
ایمان بر
کفر است. نمونۀ کامل تر آن، حکومت
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌و‌سلم) و یاران آن حضرت بعد از ظهور اسلام بود. گسترده‌ترین نمونه آن نیز، ظهور حکومت حق و عدالت در تمام کرۀ زمین به دست حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) خواهد بود.
این آیه از جمله آیاتی است که به روشنی، بشارت به «ظهور» چنین حکومتی می‌دهد؛ ازاین رو
اهل بیت (علیهم‌السلام) ، در
تفسیر آن به این ظهور بزرگ اشاره کرده‌اند.
امام علی (علیه‌السّلام) فرمود: لتعطفن الدنیا علینا بعد شماسها عطف الضروس علی ولدها و تلا عقیب ذلک و نرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمة و نجعلهم الوارثین؛
دنیا، پس از چموشی و سرکشی- همچون شتری که از دادن
شیر به دوشنده‌اش خودداری می‌کند و برای بچه‌اش نگه می‌دارد-به ما روی می‌آورد... سپس آیه «و نرید ان نمن...» را
تلاوت فرمود.
در
حدیث دیگری می‌فرماید: این گروه
آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌و‌سلم) هستند، خداوند سبحانه و تعالی مهدی آن‌ها را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می‌شود، برمی انگیزد و به ایشان
عزت می‌دهد و دشمنانشان را
ذلیل و خوار می‌کند. (هم آل محمد یبعث الله مهدیهم بعد جهدهم فیعزهم و یذل عدوهم)
این آیه به صراحت، از
امامت مستضعفان سخن گفته و فرودستان و مستضعفان را میراث بر آن زمین معرفی کرده است، روشن است که در دوران ظهور و قیام مهدی آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌و‌سلم) این وعدۀ خدایی تحقق می‌پذیرد و حکومت آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌و‌سلم)؛ یعنی، همان حکومت مردم مستضعف و رسیدن محرومان به حق خود.
از نظر دیگر، برای اجرای عدالت راستین، حاکمیت فرودستان محروم ضرورت دارد؛ زیرا در تمامی دوران گذشته تاریخ، مورد اصلی
ظلم و بی‌عدالتی، طبقات محروم بوده‌اند و سرانجام باید پدیده ناهنجار و ضد بشری «استضعاف» -که تعبیری از همۀ ظلم‌ها و ستم‌ها است-از میان برود و
انسان از زیر بار سنگین و شکننده آن آزاد شود.
برای این امر مهم،
مبارزه با علل اصلی «استضعاف» ضرورتی اجتناب ناپذیر است. روشن است که زورمندان و زرمداران، دو عامل اصلی استضعاف در گذشته و اکنون بوده‌اند. هر ظلم و ستمی که به محرومان و بی پناهان شده است، یا مستقیم به دست حکومت‌های اشرافی و مرفه انجام گرفته است و یا به دست طبقات اشراف و سرمایه دار که در زیر چتر حمایت حکومت‌های مستکبر قرار داشتند و با حکایت قانونی و عملی آن‌ها، راه ظلم، تحمیل و استثمار را هموار می‌ساختند.
این نظام‌ها و جریان‌های ضد بشری، هنگامی پایان می‌یابند که حکومت و قدرت سیاسی و نظامی جامعه، به دست طبقات محروم و مستضعف سپرده شود.
دفاع از حقوق پایمال شده فرودستان و مستضعفان، آن گاه امکان دارد که حاکمیت به دست آنان سپرده شود. هر حکومتی -هرچه صالح باشد-نمی‌تواند حقوق محرومان را به آنان بازگرداند؛ مگر این که خود از این طبقه باشد و دردهای این طبقه را با تمام وجود خویش لمس کرده باشد. ازاین رو، باید مستضعفان حاکمیت یابند و این از شاخه‌های اصلی اجرای عدالت مطلق است.
فرهنگ نامه مهدویت، خدامراد سلیمیان، ص۱۸۸-۱۹۱، برگرفته از «حکومت صالحان»
