گزارش خطا
برای مشاهده معنا و شرح هر کلمه، بر روی آن کلیک کنید.
طريق معرفة العاقل و الأحمق
وَ قَالَ (عَلَيْهِ‌السَّلامُ):
و آن حضرت فرمود:
«لِسَانُ الْعَاقِلِ وَرَاءَ قَلْبِهِ،»۱زبان عاقل در پسِ قلب او،
«وَ قَلْبُ الاَْحْمَقِ وَرَاءَ لِسَانِهِ.»۲و دل نادان پشت زبان اوست.
وَ هذا مِنَ الْمَعانِى الْعَجيبَةِ الشَّريفَةِ. وَ الْمُرادُ بِهِ اَنَّ الْعاقِلَ لايُطْلِقُ لِسانَهُ اِلاّ بَعْدَ مُشاورَةِ الرَّوِيَّةِ وَ مُؤامَرَةِ الْفِكْرَةِ، وَالاَْحْمَقُ تَسْبِقُ حَذَفاتُ لِسانِهِ وَ فَلَتاتُ كَلامِهِ مُراجَعَةَ فِكْرِهِ وَ مُماخَضَةَ رَأْيِهِ. فَكَاَنَّ لِسانَ الْعاقِلِ تابِعٌ لِقَلْبِهِ، وَ كَاَنَّ قَلْبَ الاَْحْمَقِ تابِعٌ لِلِسانِهِ.
این قطعه از معانی شگفت و شریف است. منظور این است که عاقل در هر سخنی جز با مشورت دل و صلاحدید فکر وارد نمی شود، ولی احمق سخن گفتن و ریخت و پاش زبانش پیش از رجوع به اندیشه و تأمّل و تدبّر است. بنابراین چنان است که زبان عاقل پیرو قلـب او ، و قلـب احمـق تابـع زبـان اوسـت.
