حُلُم (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حُلُم: (وَ الَّذینَ لَمْ یَبْلُغُوا الْحُلُمَ)«حُلُم» (بر وزن کتب) به معنای
«عقل» آمده و کنایه از بلوغ است
که معمولًا با یک جهش عقلی و فکری توام است، و گاه گفته‌اند که
«حلم» به معنای رؤیا و خواب دیدن است،
و چون جوانان، مقارن بلوغ، صحنه‌هایی در خواب می‌بینند که سبب احتلام آنها می‌شود، این واژه به عنوان کنایه در معنای بلوغ به کار رفته است.
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ الظَّهِيرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاء ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَى بَعْضٍ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ) (ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! بردگان شما، و همچنین کسانی از شما که به
حدّ بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از
نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباس‌های معمولی خود را بیرون می‌آورید، و بعد از
نماز عشا؛ این سه وقت خصوصی برای خلوت شماست؛ امّا بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست که بدون اذن وارد شوند و بر گرد یکدیگر بگردید و با صفا و صمیمیت به یکدیگر خدمت نمایید. این‌گونه
خداوند آیات را برای شما روشن می‌سازد، و خداوند
دانا و
حکیم است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: معنای
(الَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الْحُلُمَ) اطفالی است که به
حد تمیز رسیده‌اند، ولی بالغ نشده‌اند، و دلیل بر رسیدن به حد تمیز جمله
(ثَلاثُ عَوْراتٍ لَکُمْ) است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حُلُم»، ص۱۹۳.
