حُلم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حُلم (به ضم حاء) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای چیزی است که در
خواب دیده می‌شود.
حضرت علی (علیه‌السلام) خطاب به
معاویه و ملامت یارانش از این واژه استفاده نموده است.
حُلم (بر وزن عنق و قفل) به معنای چیزی است که در خواب دیده می‌شود.
در
اقرب الموارد گوید:
حُلم غالبا در خواب پریشان و قبیح به کار می‌رود چنان‌که «رؤیا» در خواب خوب به کار می‌رود.
حُلم جمع آن احلام است و گاهی هر یک در جای دیگری به کار رود.
برخی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
حضرت علی (علیه‌السّلام) به معاویه می‌نویسد:
«فَإِنِّي عَلَى التَّرَدُّدِ فِي جَوابِكَ... وَ إِنَّكَ إِذْ تُحاوِلُنِي الاُْمُورَ وَ تُراجِعُنِي السُّطورَ، كَالْمُسْتَثْقِلِ النّائِمِ تَكْذِبُهُ أَحَلاَمُهُ.» «من در جواب دادن به نامه تو مرددّم... تو آنگاه که از من کارهایی (مانند
حکومت) می‌خواهی و میل داری که سطوری در جواب تو بنویسم. مانند آدم خوابیده‌ای هستی که خواب‌هایش به او
دروغ می‌گوید».
یعنی خواسته‌هایت مانند خواب پریشان است.
«مستثقل النائم» آن‌که به خواب عمیق رفته است.
حضرت در ملامت یارانش فرموده:
«يا أَشْباهَ الرِّجالِ وَ لاَ رِجالَ! حُلومُ الاَْطْفالِ، وَ عُقولُ رَبّاتِ الحِجالِ، لَوَدِدْتُ أَنِّي لَمْ أَرَكُمْ وَ لَمْ أَعْرِفْكمْ»؛
«ای مرد نماهانه مردان. شما خواب‌های پریشان اطفال و عقول زنان حجله‌ها هستید، ای کاش شما را نمی‌دیدم و نمی‌شناختم».
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حلم»، ج۱، ص۲۹۹.
