حَسْی (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حَسْی (بر وزن عقل) از
مفردات نهج‌البلاغه به معنای
زمین نرمی که
آب در آن جمع می‌شود یا زمین سختی که روی آن شن باشد است.
امام علی (علیه‌السلام) از این واژه در رابطه با
طلحه و
زبیر و
ناکثین بیعت استفاده کرده است.
حَسْی به معنای زمین نرمی که آب در آن جمع می‌شود یا زمین سختی که روی آن شن باشد، آن را
حفر می‌کنند، آب در آن جمع می‌شود و چون یک
دلو بردارند فوراً جایش پر می‌شود.
موردی که در
نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:
امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) در رابطه با طلحه و زبیر و ناکثین
بیعت در ضمن کلامی فرمود:
«وَ ايْمُ اللَّهِ لَأُفْرِطَنَّ لَهُمْ حَوْضاً أَنَا مَاتِحُهُ، لَايَصْدُرُونَ عَنْهُ بِرِيٍّ، وَ لَا يَعُبُّونَ بَعْدَهُ فِي حَسْيٍ»؛
«به
خدا سوگند حوضى برايشان از آب پر سازم كه تنها خود بتوانم آبش را بكشم، از آن سيراب برنگردند و پس از آن ديگر آب ننوشند».
(شرح‌های خطبه:
)
«افرط الحوض» یعنی حوض را پر از آب کرد.
«ماتح» کسی که از چاه آب می‌کشد.
«لا یصدرون» بر نمی‌گردند.
«ریّ» سیرابی.
«عبّ» خوردن آب بدون نفس کشیدن.
این لفظ تنها یک‌بار در نهج‌البلاغه آمده است.
قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله حسی، ج۱، ص۲۷۸.
