• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَدَث (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَدَث (به فتح حاء و دال) یا حُدوث (به ضم حاء) از واژگان قرآن کریم به معنای به وجود آمدن که قهرا همراه با تازه بودن است.
مشتقات حَدَث که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
تُحَدِّث (به ضم تاء، فتح حاء و کسر دال مشدد) به معنای حکایت؛
یُحْدِث (به ضم یاء، سکون حاء و کسر دال) به معنای به وجود آمدن؛
حَدِیث (به فتح حاء و کسر دال) به معنای حکایت و سخن و به وجود آمدن مطلب تازه؛
الْاَحادِیث (به فتح الف، کسر دال) به معنای تازه‌ها آمده است.


حَدَث یا حُدوث به معنای به وجود آمدن است.
قهرا توام با تازه بودن است. حدیث هر چیز تازه‌ای است خواه فعل باشد یا قول‌.


به مواردی از حَدَث که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - تُحَدِّث (آیه ۴ سوره زلزله)

(یَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ‌ اَخْبارَها)
«آن روز اخبار خود را حکایت کند.»
چون حکایت، گفتار تازه است لذا (تُحَدِّثُ) آمده است‌.


۲.۲ - یُحْدِث (آیه ۱۱۳ سوره طه)

(لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ اَوْ یُحْدِثُ‌ لَهُمْ ذِکْراً)
«شاید پرهیز کنند یا برای آن‌ها تذکری به وجود آورد.»


۲.۳ - حَدِیث (آیه ۹ سوره طه)

(وَ هَلْ اَتاکَ‌ حَدِیثُ‌ مُوسی‌؟)
«آیا حکایت موسی (علیه‌السّلام) به تو رسیده است؟»
قرآن کریم نیز بدان علّت حدیث نامیده شده که مطلب تازه و به وجود آمده است‌.


۲.۴ - حَدِیث (آیه ۵۰ سوره مرسلات)

(فَبِاَیِ‌ حَدِیثٍ‌ بَعْدَهُ یُؤْمِنُونَ‌)
(پس به كدام سخن بعد از آن ایمان مى‌آورند؟!)


۲.۵ - الْاَحادِیث (آیه ۶ سوره یوسف)

(وَ یُعَلِّمُکَ مِنْ تَاْوِیلِ‌ الْاَحادِیثِ‌)
«تاویل تازه‌ها را بر تو تعلیم کند.»


۲.۶ - اَحادِیث (آیه ۱۹ سوره سبا)

(فَجَعَلْناهُمْ‌ اَحادِیثَ‌)
«(داستان و عذاب) آن‌ها را تازه‌ها قرار دادیم که مردم به صورت عبرت‌ها و خبرهای تازه به یک‌دیگر نقل می‌کردند.»


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۱۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۲۲۲.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۲۴۶.    
۴. زلزله/سوره۹۹، آیه۴.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۵۸۲.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۳۴۲.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۷، ص۲۲۵.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۹۸.    
۹. طه/سوره۲۰، آیه۱۱۳.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۲۹۹.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۱۴.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۷۶.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۵۱.    
۱۴. طه/سوره۲۰، آیه۹.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۱۸۹.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۱۳۷.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۱۱.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۹.    
۱۹. مرسلات/سوره۷۷، آیه۵۰.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۸۱.    
۲۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۲۵۲.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۵۶.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۱۹.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۶۳۶.    
۲۵. یوسف/سوره۱۲، آیه۶.    
۲۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۱۰۷.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۷۹.    
۲۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۲، ص۱۶۲.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۳۲۰.    
۳۰. سبا/سوره۳۴، آیه۱۹.    
۳۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۵۵۰.    
۳۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۶۵.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۲۴۹.    
۳۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۰۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حدث»، ج۲، ص۱۱۱-۱۱۲.    






جعبه ابزار