• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حَثّ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حَثّ (به فتح حاء) یکی از واژگان نهج البلاغه به معنای بر انگیختن و تشویق کردن به کاری است.
حضرت علی (علیه‌السلام) نسبت به علم و آگاهی خودش و ارزش شهادت در راه خدا از این واژه استفاده نموده است.
این واژه هفت بار در نهج البلاغه آمده است.




حَثّ به معنای باطل بودن جبر آمده است.
چنانکه گفته می‌شود: «حثّه علی الامر: حضّه.»



برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - أَحُثُّكُمْ - خطبه ۱۷۵ (علم و آگاهی)

امام (صلوات‌الله‌علیه) نسبت علم و آگاهی خودش به یارانش فرمود:
«وَ اللهِ، ما أَحُثُّكُمْ عَلَى طَاعَة إِلاّ وَ أَسْبِقُكُمْ إِلَيْها، وَ لا أَنْها كُمْ عَنْ مَعْصيَة إِلاّ وَ أَتَناهَى قَبْلَكُمْ عَنْها»
«به خدا قسم شما را به طاعتی نمی‌انگیزانم، مگر آنکه قبل از شما آن را به جای می‌آورم و از گناهی نهی نمی‌کنم، مگر آنکه پیش از شما از آن دست بر می‌دارم.»


۲.۲ - حَثیث - خطبه ۱۲۲ (ارزش شهادت)

واژه «حثیث» به معنای سریع در برانگیخته شدن آمده است. چنانکه امام (علیه‌السلام) در خصوص ارزش شهادت می‌فرماید:
«اِنَّ الْمَوْتَ طالِبٌ حَثیثٌ لا یَفُوتُهُ الْمُقیمُ وَ لا یُعْجِزُهُ الْهارِبُ؛ اِنَّ اَکْرَمَ الْمَوْتِ الْقَتْلُ»
«(بدانید! ) مرگ طلب کننده سریعی است، که نه آنها که بر جای خود ایستاده‌اند از چنگال او رهایی می‌یابند، و نه آنها که فرار می‌کنند می‌توانند از دستش بگریزند. به یقین بهترین مرگ، شهادت (در راه خدا) است.»



این واژه هفت بار در «نهج البلاغه» آمده است.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۴۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۲۴۴.    
۳. حمیری، نشوان، شمس العلوم، ج۳، ص۴۴.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۸۷، خطبه ۱۷۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۰۹، خطبه ۱۷۰.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۵۰، خطبه۱۷۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۸۷، خطبه ۱۷۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۳۵.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۳۸.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۵۳۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۸۳.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۷۹، خطبه ۱۲۲.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۳، خطبه ۱۱۹.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۸۰، خطبه۱۲۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۷، خطبه ۱۲۳.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۱۹.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۲۴۵.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۱۵۱.    
۲۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۰۰.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۸۷، خطبه ۱۷۵.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۷۹، خطبه ۱۲۲.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۲۲، خطبه ۹۸.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۶۰، نامه ۳۵.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۹، خطبه ص۱۵۷.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۱۸، خطبه ۹۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حث»، ج۱، ص۲۴۹.    






جعبه ابزار