• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حزب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




حِزْب (به کسر حاء و سکون زاء)، یکی از واژگان قرآن کریم به معنای دسته است. این واژه به صورت أَحْزاب نیز در قرآن آمده که نام یکی از سوره‌های قرآن و نیز یکی از جنگ‌های پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است. «احزاب» یازده مرتبه در قرآن کریم آمده و همه در مقام ذمّ است و مراد از آنها دسته‌های اهل کتاب و مشرکین و تکذیب‌کنندگان پیامبران است.



حِزْب به معنی دسته است.


موارد استعمال حزب در قرآن مجید نشان می‌دهد که وحدت عقیده و هدف در آن ملحوظ است و گرنه هر دسته و جماعت را حزب نگویند. (اَلا اِنَ‌ حِزْبَ‌ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ‌) پیداست که حزب اللّه و انصار خدا در صورتی است که دارای هدف واحد و ایمان واحد باشند.
حزب الشیطان کسانی‌اند که از اغواهای شیطان تبعیت می‌کنند: (اَلا اِنَ‌ حِزْبَ‌ الشَّیْطانِ هُمُ الْخاسِرُونَ‌) (بدانيد حزب شيطان زيانكارانند.) احزاب‌ جمع حزب به معنی دسته‌هاست‌. (وَ مَنْ یَکْفُرْ بِهِ مِنَ‌ الْاَحْزابِ‌ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ‌) (و هر كس از گروه‌هاى مخالف به او كافر شود، آتش وعده‌گاه اوست.)
جنگ احزاب از آن جهت به این نام نامیده شد که دسته‌های قریش، غطفان، اسد، و یهود در جنگ با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) هم کلام شدند و به مدینه لشگر کشیدند. علت تسمیه سوره احزاب نیز همان است‌: (وَ لَمَّا رَاَ الْمُؤْمِنُونَ‌ الْاَحْزابَ‌ قالُوا هذا ما وَعَدَنَا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ‌) (امّا مؤمنان وقتى لشكر احزاب را ديدند گفتند: «اين همان چيزى است كه خدا و پيامبرش به ما وعده داده...»)


«احزاب» یازده مرتبه در قرآن مبین آمده و همه در مقام ذمّ است و مراد از آنها دسته‌های اهل کتاب و مشرکین و تکذیب‌کنندگان پیامبران است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۲۶.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۳۱.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، ج۲، ص۵۵.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۸.    
۵. مجادله/سوره۵۸، آیه۲۲.    
۶. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۴۴.    
۸. هود/سوره۱۱، آیه۱۷.    
۹. فیروزآبادی، مجدالدین، قاموس المحیط، ج۱، ص۵۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۲۳.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۸، ص۱۴۲.    
۱۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۳۹.    
۱۳. احزاب/سوره۳۳، آیه۲۲.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۲۰.    
۱۵. هود/سوره۱۱، آیه۱۷.    
۱۶. رعد/سوره۱۳، آیه۳۶.    
۱۷. مریم/سوره۱۹، آیه۳۷.    
۱۸. احزاب/سوره۳۳، آیه۲۰.    
۱۹. احزاب/سوره۳۳، آیه۲۲.    
۲۰. ص/سوره۳۸، آیه۱۳.    
۲۱. غافر/سوره۴۰، آیه۵.    
۲۲. غافر/سوره۴۰، آیه۳۰.    
۲۳. زخرف/سوره۴۳، آیه۶۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «حزب»، ج۲، ص۱۲۶.    






جعبه ابزار