با اینحال، تقسیمبندی حجاج به گروههای سه گانه حُمس، حِلَّه و طُلْس، گویای آن است که در ادوار نزدیک به ظهور اسلام، گستره جغرافیایی و قومی حجگزاران، به حجاز و نواحی اطراف آن محدود شده بود.
[۱۹]ابنحبیب، کتاب المُنمَّق فی اخبار قریش، ج۱، ص۱۹، چاپ خورشید احمد فارق، حیدرآباد، دکن ۱۳۸۴/۱۹۶۴.
[۲۰]ابنحبیب، کتاب المُنمَّق فی اخبار قریش، ج۱، ص۲۲۲-۲۲۴، چاپ خورشید احمد فارق، حیدرآباد، دکن ۱۳۸۴/۱۹۶۴.
سقایت، بهویژه به علت گرمای هوای مکه، اهمیت فراوان داشت.
به گزارش ازرقی،
[۲۱]محمدبن عبداللّه ازرقی، اخبار مکة و ماجاء فیها من الآثار، ج۱، ص۱۱۳ـ۱۱۴، چاپ رشدی صالح ملحس، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳، چاپ افست قم ۱۳۶۹ش.
عبدمناف و فرزندانش که عهدهدار این مناصب بودند، با تدابیر رفاهی خاصی چون افزودن کشمش به آب زمزم برای کاستن از شوری آن و نیز تهیه مخلوط شیر و عسل، حجاج تشنه را سیراب میکردند.
[۳۱]حسن بصری، فضائل مکه معظمه (از مترجمی ناشناخته)، ج۱، ص۳۳، چاپ علی صدرایی خویی، در میقات حج، ش ۱۲ (تابستان ۱۳۷۴).
به عنوان سنّتی حسنه، مورد توجه بسیار قرار گرفت، این سنّت بهویژه در میان خاندان پیامبر موردتوجه خاص بود؛ چنانکه درباره امام حسن و امام زینالعابدین علیهماالسلام آوردهاند که بارها پیاده به حج رفتند.