حبس شراب‌خوار در روز ماه رمضان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حبس شراب‌خوار در روز ماه رمضان از مباحث فقهی و حقوقی مربوط به
حقوق زندانی و درباره حکم زندانی‌کردن شراب‌خوار در روز
ماه رمضان بحث می‌کند. در این باره به روایتی استناد می‌شود که
امام علی (علیه‌السلام) نجاشی شاعر را به جرم
شرب خمر در ماه رمضان، یک بار به خاطر شرب خمر حد می‌زند و بعد از مدتی زندانی‌کردن وی، بیست تازیانه دیگر به خاطر نوشیدن خمر در ماه رمضان حد می‌خورد.
۱. ابو علی الاشعری، عن محمد بن سالم، عن احمد بن النضر، عن عمرو بن شمر، عن جابر رفعه، عن ابی مریم، قال: اتی امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) بالنجاشی الشاعر قد شرب الخمر فی شهر رمضان فضربه ثمانین ثم حبسه لیلة، ثم دعی به من الغد، فضربه عشرین سوطا، فقال له: یا امیر المؤمنین! فقد ضربتنی فی شرب الخمر و هذه العشرین ما هی؟ فقال: هذا لتجرّیک علی شرب الخمر فی شهر رمضان؛
نجاشی شاعر را خدمت
حضرت امیر (علیه‌السلام) آوردند. وی در روز رمضان شراب نوشیده بود حضرت هشتاد تازیانه به او زد و او را یک شب
حبس کرد فردا او را فراخواند و بیست تازیانه دیگر به او زد. نجاشی گفت: ای امیر مؤمنان! برای شرب خمر تازیانه زدی، ولی این بیست تا، دیگر چیست؟ فرمود: این برای گستاخی نوشیدن خمر در ماه رمضان است.
۱.
ابن برّاج: اگر در ماه رمضان یا در مکان شریفی مثل
حرم خداوند متعال و
حرم رسول اللّه یا حرم یکی از
امامان مسکر نوشید علاوه بر
حد،
تعزیر هم می‌شود، به جهت اینکه حرمت این زمان یا مکان را زیر پا گذاشته است.
۲.
علّامه حلّی: اگر در ماه رمضان یا در مکان و زمان شریفی مسکر نوشید، حد بر او جاری می‌شود و سپس به مقداری که امام صلاح بداند تعزیر می‌شود.
۳.
شیخ عباس قمی: هر کس در ماه رمضان خمر بنوشد هشتاد تازیانه می‌خورد و یک شب زندانی می‌شود و سپس برای حرمت ماه، بیست تازیانه می‌خورد. حضرت علی (علیه‌السلام) با نجاشی شاعر چنین کرد.
نظر نگارنده: شاید این حبس در فاصلۀ میان دو حد (یا یک حد و یک تعزیر) برای ترس از فرار باشد نه اینکه یک عقوبت مستقل باشد که شراب‌خوار روز ماه رمضان، مستحقّ آن باشد؛ بر خلاف آن چه از
لبّ الوسائل و
ولایة الفقیه،
برمی‌آید.
۴.
آیةاللّه خوانساری: ادعا شده که خلافی در وجوب حکم، یعنی عقوبت بیشتر از حد به جهت شکستن حرمت مکان یا زمان نیست؛ مانند وجوب اصل حد. ولی در این مطلب اشکال است؛ زیرا اگر در
روایت مرسل مذکور، از جهت ارسال اشکالی نباشد حکایت از فعل است و جهت وجوب و استحباب دانسته نشد پس دلیلی بر وجوب نیست و علتی که ذکر شد به گونه‌ای نیست که از آن وجوب استفاده شود.
• طبسی، نجم‌الدین، حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص۲۷۹-۲۸۱.
