• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حالات امام رضا در نماز

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



‌حالات امام رضا (علیه‌السّلام) در نماز، همانند اجداد طاهرینش (علیهم‌السّلام) با نزدیک شدن اوقات نماز، رنگ از رخسار پریده و در زمان خودشان خائف‌تر نسبت به خدا کسی یافت نمی‌شد.



شیخ صدوق از جابر بن ابی‌الضّحاک، روایت کرده است که گفت: مامون مرا فرستاد تا حضرت رضا (علیه‌السّلام) را از مدینه به مرو آوردم، و امر کرد مرا که آن جناب را از راه بصره و اهواز و فارس حرکت دهم و از طریق قم نبرم او را، و نیز امر کرد که آن جناب را در شب و روز حفظ کنم تا به او برسانم، پس من در خدمت آن حضرت بودم، از مدینه تا به مرو، به خدا سوگند که مردی را مثل آن حضرت در تقوا و کثرت ذکر خدا در جمیع اوقات خود، و شدّت خوف از حق تعالی ندیدم.


و عادت آن جناب چنان بود که چون صبح می‌شد، نماز صبح را اداء می‌کرد، و بعد از سلام نماز در مصلّای خود می‌نشست و پیوسته تسبیح و تحمید و تکبیر و تهلیل می‌گفت، و صلوات بر حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و آل رسول (علیهم‌السلام) می‌فرستاد تا آفتاب، طلوع می‌کرد پس از آن به سجده می‌رفت و سجده را چندان طول می‌داد تا روز بلند می‌شد پس سر از سجده برمی‌داشت و با مردم حدیث می‌کرد و ایشان را موعظه می‌فرمود، تا نزدیک زوال آفتاب.


پس از آن وضوی خود را تجدید می‌نمود، و به مصلّای خود عود می‌کرد، و چون زوال می‌شد برمی‌خاست و شش رکعت نافله ظهر می‌گذاشت و قرائت می‌کرد در رکعت اوّل بعد از حمد سوره «قل یا ایها الکافرون» در رکعت دوم و چهار رکعت دیگر بعد از حمد «قل هو الله احد» می‌خواند، و در هر دو رکعتی سلام می‌داد، و پیش از رکوع رکعت دوم بعد از قرائت قنوت می‌خواند و چون از این شش رکعت فارغ می‌شد، برمی‌خاست و اذان نماز می‌گفت و دو رکعت دیگر نافله بعد از اذان به جا می‌آورد، پس از آن اقامه نماز می‌گفت و شروع به نماز ظهر می‌کرد، و چون سلام نماز می‌داد، تسبیح و تحمید و تکبیر و تهلیل می‌گفت خدا را آنچه خواسته باشد پس سجده شکر بجا می‌آورد، و در سجده صد مرتبه می‌گفت: «شکراً لله»، پس سر بر می‌داشت و برمی‌خاست برای نافله عصر، پس شش رکعت نماز نافله به جا می‌آورد و در هر دو رکعت بعد از حمد سوره «قل هو الله احد» می‌خواند، و در هر رکعتی قنوت می‌خواند و سلام می‌گفت، و چون فارغ می‌شد از این شش رکعت اذان نماز عصر می‌گفت، پس دو رکعت دیگر نافله عصر را با قنوت بجا می‌آورد، پس اقامه می‌گفت و شروع می‌کرد به نماز عصر و چون سلام می‌داد تسبیح و تحمید و تکبیر و تهلیل می‌گفت خدا را آنچه خواسته باشد، پس به سجده می‌رفت و صد مرتبه می‌گفت: «حمداً لله».


و چون روز به پایان می‌رسید و آفتاب غروب می‌کرد، وضو می‌گرفت و اذان و اقامه می‌گفت و سه رکعت نماز مغرب را اداء می‌کرد و در رکعت دوم پیش از رکوع و بعد از قرائت قنوت می‌خواند، و چون سلام نماز می‌داد، از مصلّای خود حرکت نمی‌کرد، و تسبیح و تحمید و تهلیل می‌گفت خدا را آنچه خواسته باشد، پس سجده شکر به جا می‌آورد، و پس سر از سجده برمی‌داشت و با کسی تکلّم نمی‌کرد، تا برخیزد، و چهار رکعت نماز نافله به دو سلام با قنوت به جا آورد، و در رکعت اوّل از این چهار رکعت حمد و «قل یا ایها الکافرون» و در رکعت دوم حمد و توحید می‌خواند، و چون از این چهار رکعت فارغ می‌شد، می‌نشست و تعقیب می‌خواند، پس افطار می‌کرد.


و کمی مکث می‌فرمود، تا قریب ثلث شب، پس بر می‌خاست و چهار رکعت عشاء را به جا می‌آورد، با قنوت در رکعت دوّم و پس از سلام در مصلای خود می‌نشست و ذکر خدا را بجا می‌آورد تسبیح و تحمید و تکبیر و تهلیل می‌گفت و بعد از تعقیب سجده شکر به جا می‌آورد، پس به رختخواب می‌رفت.


و چون ثلث آخر شب می‌شد، از فراش خواب بر می‌خاست و در حالی که مشغول بود به تسبیح و تحمید و تکبیر و تهلیل و استغفار، پس مسواک می‌کرد، و وضو می‌گرفت و مشغول هشت رکعت نماز نافله شب می‌شد، به این طریق که بعد از هر دو رکعت سلام می‌داد، و در رکعت اول آن، یک مرتبه حمد و سه مرتبه قل هو الله احد می‌خواند و بعد از این دو رکعت، چهار رکعت نماز جعفر بجا‌ می‌آورد و از نماز شب حساب می‌کرد، و چون از این شش رکعت فارغ می‌شد، دو رکعت دیگر را به جا می‌آورد و در رکعت اول حمد و سوره «تبارک الملک» و در رکعت دوم حمد و سوره «هل اتی علی الانسان» می‌خواند و چون سلام نماز می‌داد برمی‌خاست و دو رکعت نماز شفع بجای می‌آورد و در هر رکعت بعد از حمد سه مرتبه سوره «قل هو الله احد» می‌خواند و در رکعت دوم، قنوت می‌خواند، و چون از نماز شفع فارغ می‌شد، برمی‌خاست و یک رکعت نماز وتر را به جای می‌آورد و در این رکعت بعد از حمد سه مرتبه «قل هو الله احد» و یک مرتبه «قل اعوذ برب الفلق» و یک مرتبه «قل اعوذ بربّ النّاس» می‌خواند، پس شروع می‌کرد به خواندن قنوت، می‌خواند: «اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد اللّهم اهدنا فیمن هدیت و عافنا فیمن عافیت و تولنا فیمن تولّیت و بارک لنا فیما اعطیت و قنا شرّ ما قضیت فانّک تقضی و لا یقضی علیک انه لا یذل من والیت و لا یعزّ من عادیت تبارکت ربّنا و تعالیت»، پس هفتاد مرتبه می‌گفت: «استغفر الله و اسئله التّوبة» و چون سلام نماز می‌داد می‌نشست، به جهت خواندن تعقیب و چون فجر نزدیک می‌شد برمی‌خاست برای دو رکعت نافله فجر و در رکعت اوّل حمد و «قل یا ایها الکافرون» و در رکعت دوم حمد و توحید می‌خواند، و چون فجر طلوع می‌کرد، اذان و اقامه می‌گفت، و دو رکعت فریضه صبح را بجا می‌آورد و چون سلام نماز می‌گفت تعقیب می‌خواند تا طلوع آفتاب، پس دو سجده شکر به جا می‌آورد، و چندان طول می‌داد تا روز بالا آید.
[۱] قمی، عباس، منتهی الآمال، ج۲، باب دهم، فصل دوم، ص۱۷۷.
[۲] قمی، عباس، منتهی الآمال، ج۲، باب دهم، فصل دوم، ص۱۷۸.



۱. قمی، عباس، منتهی الآمال، ج۲، باب دهم، فصل دوم، ص۱۷۷.
۲. قمی، عباس، منتهی الآمال، ج۲، باب دهم، فصل دوم، ص۱۷۸.



سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حالات امام رضا در نماز»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۲.    

رده‌های این صفحه : مقالات اندیشه قم




جعبه ابزار