مسواک
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
يكي از اعمال
مستحب اسلام مسواك كردن است.
رسول اکرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: يك
نماز كه قبلش مسواك كرده باشى بهتر از هفتاد و پنج
نماز است كه قبل از آن مسواك نكرده باشى صلاة على اثر السّواك افضل من خمس و سبعين صلاة بغير السّواك.
از
امام صادق عليه السّلام: هنگامى كه
شب براى
عبادت برخاستى مسواك كن زيرا فرشته‌اى مى‌آيد و در هنگام عبادت دهانش را بر دهان تو مى‌نهد و هيچ حرفى از دهنت خارج نمى‌شود مگر اينكه آن را به
آسمان مى‌برد، پس بهتر است كه نفست و گفتارت خوشبو باشد.
در كتاب
مصباح الشریعه از امام صادق عليه السّلام روايت شده كه رسول اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود: «مسواك موجب پاكى دهان و جلب رضايت
پروردگار است.
يكى از سنت‌هاى مؤكّد رسول اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم كه آن حضرت آن را ترك نمى‌كرد، مسواك كردن است.
و چنانچه كسى در اين مورد بينديشد در مى‌يابد كه فوايد ظاهرى و باطنى آن بسيار و غير قابل شمارش است.
«با اين همه يك
انسان بصير توجه دارد كه مسواك كردن امرى ظاهرى و در راستاى اصلاح
جسم است» و همچنانكه «مسواك مى‌كند» و آلودگى‌هاى دندانش را بدين‌وسيله مى‌زدايد آلودگى‌هايى را كه در اثر گناهان در قلبش پديد آمده، بوسيله
تضرع و
خشوع و
شب زنده‌داری و
طلب مغفرت در شبانگاهان زايل مى‌كند و ظاهر و باطن را از كدورت مخالفت و ارتكاب
محرمات پاك مى‌كند.
زيرا پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم مسواك را به عنوان يك مثال براى بيدار دلان مطرح نموده و آن مثال اين است كه
خدای تعالی دندان‌ها را به عنوان وسيله و آفت جويدن و سبب اشتهاء به
غذا و يار معده در هضم غذا در دهان قرار داده و آنها را از ماده‌اى صاف و شفاف خلق كرده كه با جويدن غذا آلوده مى‌شوند و بوى دهان تغيير مى‌يابد و باعث فساد مى‌شود.
هنگامى كه
مؤمن زيرك تيزهوش با آن چوب لطيف (اشاره به مسواك‌هاى زمان پيامبر است كه از چوب نرمى كه از درخت مخصوصى به نام درخت اراك به دست مى‌آمده استفاده مى‌كرده‌اند و هم اكنون نيز از آن نوع درخت در
عربستان يافت مى‌شود.) مسواك مى‌كند و آن چوب نرم را بر آن ماده شفاف مى‌كشد، تغييرى كه در اثر خوردن غذا در آن ايجاد شده زائل مى‌شود و شفافيت خود را باز مى‌يابد.
قلب انسان را نيز پاك و صاف آفريده و غذايش را فكر و ياد و ترس از خود و بزرگداشت خودش مقرر كرده و هنگامى كه قلب با
غفلت از ياد او كدر و مشوب مى‌شود، بايد آن را با سنگ توجه صيقل داده با آب
انابه شستشو كرد تا حالت اوليه و شفافيت سابقش را باز يابد.
قرآن مجید مى‌فرمايد: «انَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوابينَ وَ يُحِبُّ المُتَطَهِّرينَ؛ به درستى كه خدا توبه كنندگان و پاكيزگان را دوست دارد».
و پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله و سلّم در ظاهر دستور به مسواك كردن دندان‌ها فرموده و در واقع معنى مشابهش را «كه همان شستشوى باطن است» منظور داشته، اما كسى كه كاروان فكرش در منزلگاه عبرت توقف كرده باشد و بتواند اين معانى و امثال را در اصل و فرع استخراج كند خداوند چشمه‌هايى از
حکمت به رويش مى‌گشايد، و آنچه كه بيشتر است از فضل خدا است، و خدا
اجر نيكوكاران را ضايع نمى‌كند.
كتاب اخلاق، آيت الله عبدالله شبر، صفحه ۵۵.
