• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جُزْء (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





جُزْء (به ضم جیم و سکون زاء) از واژگان قرآن کریم به معنای پاره و تکه است.
این واژه سه دفعه در قرآن کریم آمده است.



جُزْء به معنای پاره و تکّه است.


به مواردی از جُزْء که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - جُزْءٌ (آیه ۴۴ سوره حجر)

(لَها سَبْعَةُ اَبْوابٍ لِکُلِّ بابٍ مِنْهُمْ‌ جُزْءٌ مَقْسُومٌ‌)
«برای جهنم هفت در است برای هر در از آنها قسمتی است قسمت شده.»


۲.۲ - جُزْءاً (آیه ۱۵ سوره زخرف)

(وَ جَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبادِهِ‌ جُزْءاً اِنَّ الْاِنْسانَ لَکَفُورٌ مُبِینٌ‌)
(آن‌ها براى او از ميان‌ بندگانش جزئى قرار دادند و ملائكه را دختران خدا خواندند؛ انسان ناسپاسى آشكار است.)
منظور از جزء در اینجا فرزند است به دلیل آیه بعدی که می‌گوید (اَمِ اتَّخَذَ مِمَّا یَخْلُقُ بَناتٍ وَ اَصْفاکُمْ بِالْبَنِینَ‌)
(آيا از ميان مخلوقاتش دختران را براى خود انتخاب كرده و پسران را مخصوص شما ساخته است؟!)


۲.۳ - جُزْءًا (آیه ۲۶۰ سوره بقره)

(وَ إِذْ قالَ إِبْراهيمُ رَبِّ أَرِني كَيْفَ تُحْيي الْمَوْتَى قالَ أَ وَ لَمْ تُؤْمِن قالَ بَلَى وَ لَكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلبي قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلَى كُلِّ جَبَلٍ مِّنْهُنَّ جُزْءًا ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتينَكَ سَعْيًا وَ اعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَزيزٌ حَكيمٌ)
«و به خاطر بياور هنگامى را كه ابراهیم گفت:پروردگارا! به من بنمايان چگونه مردگان را زنده مى‌كنى؟ فرمود: مگر ايمان نياورده‌اى؟! گفت: آرى ايمان آورده‌ام)، ولى مى‌خواهم قلبم آرامش يابد. فرمود: در اين صورت، چهار پرنده از گونه‌هاى مختلف را انتخاب كن؛ و آن‌ها را پس از ذبح كردن، قطعه قطعه كن و درهم بياميز)؛ سپس بر هر كوهى، قسمتى از آن را قرار بده؛ بعد آن‌ها را صدا بزن، بسرعت به سوى تو مى‌آيند. و بدان كه خداوند توانا و حكيم است.»



کلمه جُزْء تنها سه دفعه در قرآن عظیم آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۳۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۹۵.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۸۴.    
۴. حجر/سوره۱۵، آیه۴۴.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۲۵۰.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۷۰.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۱۹۲.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۲۰.    
۹. زخرف/سوره۴۳، آیه۱۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۹۰.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۱۳۲.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۸۹.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۱۹۲.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۶۳.    
۱۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۱۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۹۰.    
۱۷. بقره/سوره۲، آیه۲۶۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۴.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۵۷۴.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۳۷۴.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۱۳۳.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۶۴۴.    
۲۳. حجر/سوره۱۵، آیه۴۴.    
۲۴. بقره/سوره۲، آیه۲۶۰.    
۲۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۱۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «جزء»، ج۲، ص۳۴.    






جعبه ابزار