جَنَّتان (لغاتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَنَّتان: (مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتان) «جَنَّتان» (دو باغ بهشت) از مادّه
«جَنَّة» ممکن است «بهشت اول» بهشت مادی و جسمانی باشد و «بهشت دوم» بهشت معنوی و روحانی. یا این که، «بهشت اول»، به عنوان پاداش اعمال به آنها داده میشود، و «بهشت دوم» به عنوان تفضل. یا این که، یک بهشت برای
اطاعت، و دیگری برای ترک
معصیت است. یا یکی برای
ایمان و عقیده، و دیگری برای
اعمال صالح و مانند آن. و یا این که، چون مخاطب
جن و
انس هستند، هر یک از این دو بهشت، به گروهی از آنها تعلق دارد.
(وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ) (و برای کسی که از مقام پروردگارش خائف است، دو باغ بهشتی است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان میفرماید: و اما اینکه فرموده: این خائفان دو
بهشت دارند، مفسرین در معنایش حرفها زدهاند:
بعضی
گفتهاند: یک بهشت منزل شخصی او است، که دوستانش در آنجا زیارتش میکنند، و یکی هم منزل خدمتکاران و همسران او است (به عبارت سادهتر منظور از دو بهشت بیرونی و اندرونی است).
بعضی
دیگر گفتهاند: منظور از دو بهشت باغی است که بیرون قصر دارد، و باغی که داخل قصرش دارد (باز نظیر توانگران دنیا که یک باغچه در منزل دارند، و در آن گلکاری میکنند، و باغی در بیرون شهر و در ییلاق دارند، که در آنجا انواع میوهها و چمنزارها درست میکنند).
بعضی
دیگر گفتهاند: معنایش این است که: در
آخرت دو بهشت جدای از هم دارد، تا هرگاه از این بهشت خسته شد به آن بهشت دیگر رود، تا لذتش به حد کمال برسد.
بعضی
دیگر گفتهاند: یک بهشت در برابر عقاید حقهاش به او میدهند، و بهشتی دیگر در برابر اعمال صالحی که کرده.
بعضی
دیگر گفتهاند: یک بهشت در برابر اعمال صالحه و اطاعتهایی که کرده، و یک بهشت دیگر در برابر ترک گناهانی که میتوانسته است مرتکب شود.
بعضی
دیگر گفتهاند: یک بهشت جسمانی است و یکی روحانی، و این اقوال به طوری که ملاحظه میفرمایید اقوالی است که هیچ دلیلی در آیه مورد بحث و یا در سراسر
قرآن کریم بر آنها وجود ندارد، (و در حقیقت از مقایسه آخرت با وضع
دنیا ناشی شده است).
بعضی
هم گفتهاند: یک بهشت را به خاطر استحقاقی که دارد به او میدهند، و یک بهشت دیگر را فقط به عنوان تفضل ارزانیش میدارد. در بین همه اقوالی که ملاحظه کردید ممکن است بگوییم این قول بهتر است، چون آیه شریفه
(لَهُمْ ما یَشاؤُنَ فِیها وَ لَدَیْنا مَزِیدٌ) هم اشعاری بدان دارد، البته آنطور که ما تفسیرش کردیم این اشعار را دارد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جَنَّتان»، ص۱۶۸.