جَمَل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
جَمَل: (حَتَّی یَلِجَ الْجَمَلُ)«جَمَل» در لغت به معنای شتری است
که تازه دندان برآورده، ولی یکی دیگر از معانی
«جمل» طناب محکمی است که کشتی‌ها را با آن مهار می‌کنند؛ و از آنجا که
طناب و
سوزن، تناسب بیشتری با هم دارند، بعضی این معنا را در تفسیر آیه بهتر دانسته‌اند. ولی بیشتر مفسران اسلامی معنای اول را ترجیح داده‌اند، و حق با آنها است.
(إِنَّ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُواْ عَنْهَا لاَ تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوَابُ السَّمَاء وَلاَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُجْرِمِينَ) (کسانی که آیات ما را تکذیب کردند، و در برابر آن
تکبّر ورزیدند، هرگز درهای آسمان به رویشان گشوده نمی‌شود؛ و (هیچ‌گاه داخل
بهشت نخواهند شد مگر اینکه شتر از سوراخ سوزن بگذرد! این‌گونه، مجرمان را
کیفر می‌دهیم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(حَتَّی یَلِجَ الْجَمَلُ فِی سَمِّ الْخِیاطِ) در این جمله ورودشان به بهشت تعلیق بر محال شده، و این تعلیق بر محال کنایه است از اینکه چنین چیزی محقق نخواهد شد، و باید برای همیشه از آن مایوس باشند، هم‌چنان که گفته می‌شود من این کار را نمی‌کنم مگر بعد از آنکه
کلاغ سفید شود، و یا
موش تخم بگذارد در آیه مورد بحث این معنا را به کنایه فهمانده، چنان‌که در آیه
(وَ ما هُمْ بِخارِجِینَ مِنَ النَّارِ) تصریح نموده. مطلب دیگری که تذکرش لازم باشد در آیه نیست، جز اینکه این آیه به منزله تعلیل مضمون آیه قبلی است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «جَمَل»، ص۱۶۵.
