جمل (فقه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
به
شتر نر جَمَل گفته می شود. از عنوان یاد شده در باب
حج و
دیات نام بردهاند.
به تصریح برخى،
قربانی کردن جمل در
منی و غیر منىٰ
مکروه است.
ظاهر کلام برخى عدم
جواز در منىٰ است.
در
تحریرالوسیله آمده است: از
واجبات منی برای
حجگزار «قربانی کردن است و باید یکی از چهارپایان سهگانه: شتر و گاو و گوسفند باشد و گاومیش (جزء) گاو است و سایر حیوانات جایز نیست و
افضل شتر، سپس گاو است.
و «در شتر داخل سال ششم شدن معتبر است.»
بنابر دیدگاه معروف میان
فقها ،
شتر پرداختى به جهت
دیه در
قتل عمد مىتواند
نر باشد یا
ماده.
برخى خصوص نر را به عنوان
دیه ذکر کردهاند.
بعضى آن را مطابق
احتیاط دانستهاند.
به عقیده
امام خمینی «در قتل عمد، جایی که
دیه متعیّن میشود یا بر
دیه به طور مطلق
مصالحه میگردد،
دیه «یک صد شتر» یا «دویست گاو» یا «هزار گوسفند» یا «دویست حله» یا «هزار دینار» یا «دههزار درهم» میباشد.»
و «در شتر، معتبر است که «
مسنّه» باشد و آن شتری است که پنج سالش کامل شده و داخل در سال ششم شده باشد.»
پس «در انعام سهگانه (شتر، گاو و گوسفند) در اینجا و در
قتل شبهعمد و
خطای محض، سلامت از
عیب و صحّت از
مرض، معتبر میباشد و چاقی در آنها معتبر نمیباشد. البته احوط (وجوبی) آن است که بهطورجدی و بر خلاف متعارف لاغر نباشند، بلکه این خالی از قوت نیست.»
و «
جانی حق دارد که از
شتر بلد یا از غیر آن بذل کند، یا از شتر خود بذل نماید یا اینکه شتر پستتر یا بهتر بخرد، بهشرط داشتن شرایط آن از صحت و سلامت و سن، پس ولیّ حق مطالبه بهتر یا مطالبه شتری که فعلاً
ملک او است را ندارد.»
اگر دندان بچه را بکند مدتی که عادت جاری است که در آن مدت روییده شود انتظار میکشد پس اگر عود کند در آن
ارش است - بنابر قول معروف - و بعید نیست که در هر دندانی از او، یک شتر باشد. و اگر عود نکند، در آن
قصاص است.
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، جلد۳، صفحه۱۱۴. •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی