• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَعْقیب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَعْقیب (به فتح تاء و سکون عین) از واژگان قرآن کریم به معنای كردن كارى بعد از كار ديگر است.
يُعَقِّبْ‌ (به ضم یاء و فتح عین) به معنای بر نگرديد و به پشت سرش توجّه نكرد
مُعَقِّبَ‌ (به ضم میم و فتح عین) به معنای تعقیب‌کننده است.


تَعْقیب به معنای كردن كارى است بعد از كار ديگر، مثل تعقیب نماز كه خواندن اذکار بعد از خواندن نماز است، لذا بالتفات و برگشتن نيز گفته می‌شود.


به مواردی از تَعْقِيب که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - يُعَقِّبْ‌ (آیه ۱۰ سوره نمل)

(وَلَّى مُدْبِراً وَ لَمْ‌ يُعَقِّبْ‌ يا مُوسى‌ لا تَخَفْ ...)
يعنى: «گريزان برگشت و بر نگرديد و به پشت سرش توجّه نكرد.»
در جوامع الجامع نقل شده:
«فَما عَقَّبُوا إِذْ قيلَ هَلْ‌ مُعَقِّبُ‌
وَ لا نَزَلُوا يَوْمَ الْكَرِيهَةِ مَنْزِلًا»

«آن‌گاه كه گفته شد: آيا برگردنده‌اى (پس از فرار) هست؟ بر نگرديدند و روز سختى در منزلى نازل نشدند و لياقت نشان ندادند.»

۲.۲ - مُعَقِّبَ‌ (آیه ۴۱ سوره رعد)

(وَ اللَّهُ يَحْكُمُ لا مُعَقِّبَ‌ لِحُكْمِهِ‌)
«خدا حكم می‌كند و حكم او را تعقيب‌كننده‌اى نيست كه او را در قبال حكم مسئول دارد.»


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۵۷۵.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۱۲۶.    
۴. نمل/سوره۲۷، آیه۱۰.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۴۸۸.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۳۴۳.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۸۱.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۳۹۳.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، جوامع الجامع، ج۲، ص۷۰۱.    
۱۰. رعد/سوره۱۳، آیه۴۱.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۱، ص۵۱۹.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۱، ص۳۷۹.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۸۹.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۴۶۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «تعقیب»، ج۵، ص۲۲.    






جعبه ابزار