تَعَفُّف (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تَعَفُّف:
(یَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ اَغْنیاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ) تَعَفُّف: از
«عَفاف» به معنی «پاکدامنی و پرهیزکاری» است
و
«تَعَفُّف» به معنی «
عفت داشتن و خودداری کردن از
حرام» است.
در این
آیه،
خداوند بهترین موارد
انفاق را بیان می‌کند و آن درباره کسانی است که دارای چند
صفت باشند که یکی از آن صفات درباره کسی است که از شدت خویشتن‌داری، افراد بی‌اطلاع آن‌ها را
غنی می‌پندارند، یعنی کسانی که از حال آن‌ها آگاه نیستند، به خاطر عفت نفس ایشان، گمان می‌کنند غنی و بی‌نیازند.
«
راغب» می‌گوید «عفّت» پدید آمدن حالتی است در
نفس که آدمی را از غلبه
شهوت بازمی‌دارد و
«متعفّف»کسی است که دارای این خصلت و حالت باشد.
به موردی از کاربرد
تَعَفُّف در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لِلْفُقَراء الَّذینَ اُحصِرواْ فی سَبیلِ اللّهِ لا یَسْتَطیعونَ ضَرْبًا فی الاَرْضِ یَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ اَغْنیَاء مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُم بِسیماهُمْ لا یَسْاَلونَ النّاسَ اِلْحافًا وَ ما تُنفِقواْ مِنْ خَیْرٍ فَاِنَّ اللّهَ بِهِ عَلیمٌ) (بهتر است انفاق شما برای نیازمندانی باشد که در
راه خدا، در تنگنا قرار گرفته‌اند و نمی‌توانند برای تامین هزینه زندگی مسافرتی کنند و سرمایه‌ای به دست آورند و افراد ناآگاه آن‌ها را از شدّت خویشتن‌داری، بی‌نیاز می‌پندارند؛ امّا آن‌ها را از چهره‌هایشان می‌شناسی و هرگز با اصرار از مردم درخواست نمی‌کنند. این است مشخّصات آن‌ها و هر چیز خوبی در راه خدا انفاق کنید، خداوند از آن آگاه است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
کلمه تعفف به معنای آن است که عفت صفت آدمی شده باشد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَعَفُّف»، ج۳، ص۱۹۸-۱۹۹.
