• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَشْقی (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَشْقی‌: (مَآ اَنْزَلْنَا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَی)
«تَشْقی‌» از مادّه‌ «شقاوت» بر ضد «سعادت» است، ولی همان‌گونه که «راغب» در «مفردات» می‌گوید: گاه می‌شود این ماده به معنای رنج و تعب می‌آید و در آیه فوق، منظور همین معناست؛ همان‌گونه که شان نزول‌ها نیز حکایت از آن می‌کند.



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با تَشْقی‌:

۱.۱ - آیه ۲ سوره طه

(مَا أَنزَلْنَا عَلَيْكَ الْقُرْآنَ لِتَشْقَى) (ما قرآن را بر تو نازل نكرديم كه خود را سخت به زحمت بيفكنى!.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه شقاوت خلاف سعادت است، راغب می‌گوید: شقاوت و سعادت از نظر نسبت مثل همند، هم‌چنان که سعادت دو نوع است: یکی سعادت دنیوی، و یکی سعادت اخروی، و سعادت دنیوی هم سه قسم است، سعادت نفسی و بدنی و خارجی، همچنین شقاوت، دنیوی و اخروی است، و دنیوی آن نفسی و بدنی و خارجی است، تا آنجا که می‌گوید: بعضی از علمای لغت گفته‌اند: گاهی کلمه شقاوت در جای تعب و دشواری استعمال می‌شود، مثلا می‌گویند: شقیت فی کذا- در اینکار خسته شدم و نیز گفته‌اند: هر شقاوتی تعب است، ولی هر تعب شقاوت نیست، پس تعب اعم از شقاوت است، این بود کلام راغب‌ و بنابراین معنای آیه مورد بحث این می‌شود که ما قرآن را نازل نکردیم برای اینکه تو خود را به تعب‌ اندازی و در راه تبلیغ آن و واداری مردم به قبول آن به ستوه آیی. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۱۱۷ سوره طه

(فَقُلْنَا يَا آدَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَّكَ وَ لِزَوْجِكَ فَلَا يُخْرِجَنَّكُمَا مِنَ الْجَنَّةِ فَتَشْقَى) (پس گفتيم: «اى آدم! اين دشمن تو و دشمن همسر توست؛ مبادا شما را از بهشت بيرون كند؛ كه به زحمت و رنج خواهى افتاد!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: جمله فتشقى تفريع بر خارج شدن آنان از بهشت است، و مراد از شقاوت تعب و رنج است، يعنى زنهار، چنين مكن و خود را به تعب نيفكن، چون زندگى در غير بهشت كه ناگزير همان زمين خواهد بود، زندگى آميخته با رنج و تعب است چون در آنجا احتياجات فراوان است، و براى رفع آن فعاليت بسيار لازم است، در آنجا احتياج به طعام و نوشيدنى و لباس و مسکن و غير آن هست. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. طه/سوره۲۰، آیه۲.    
۲. طه/سوره۲۰، آیه۱۱۷.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۲۵۱.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۶۰.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص۱۸۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص۳۵۰.    
۷. طه/سوره۲۰، آیه۲.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۱۲.    
۹. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۴۶۰.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۱۶۴.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۱۱۹.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۷.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۷.    
۱۴. طه/سوره۲۰، آیه۱۱۷.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۲۰.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۳۰۸.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۲۰.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۸۰.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۶۲.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «تَشْقی‌»، ص۱۳۰.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره طه | لغات قرآن




جعبه ابزار