• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تَعَب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





تَعَب (به فتح تاء و عین) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای رنج و زحمت است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص آرزوهای دنیا، از این واژه استفاده نموده است.
این واژه نه در «نهج‌البلاغه» آمده است.



تَعَب (به فتح تاء و عین) به معنای رنج و زحمت آمده است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تَعِبَ - حکمت ۶۷ (موعظه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در بیانی در مورد آرزوهای دنیا می‌فرماید:
«الدَّهرُ يُخْلِقُ الاَْبْدانَ وَ يُجَدِّدُ الاْمالَ وَ يُقَرِّبُ الْمَنِيَّةَ و يُباعِدُ الاُْمْنِيَّةَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ نَصِبَ و مَنْ فاتَهُ تَعِبَ
«روزگار بدن‌ها را کهنه می‌کند، آرزوها را تازه، مرگ را نزدیک، آرزو را دور می‌گرداند، هر کس به آن دست یافت به زحمت افتاد و هر کس از او فوت شد در رنج شد.» «متعب»: اسم فاعل و به معنای به زحمت‌اندازنده است. چنان‌که در نامه ۲۵ آمده است: ««وَ لا مُلْغِب وَ لا مُتْعِب»
و جمع اسم مفعول آن، در همین نامه ««غَيْرَ مُتْعَبات» آمده است.



این واژه نه بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۴.    
۲. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۳۰۰.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۴، حکمت ۶۷.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۶۶، حکمت ۷۲.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۰، حکمت ۷۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۸، حکمت ۷۲.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۲، ص۴۲۹.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۰۶.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۱۸.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۱، نامه ۲۵.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۳، نامه ۲۵.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۵۴، خطبه ۱۱۰.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۰، خطبه ۱۸۵.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۶۰، خطبه ۸۲.    
۱۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۹، حکمت ۳۶۰.    
۱۸. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۶۴، نامه ۳۷.    
۱۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۸۳، خطبه ۱۹۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تعب»، ص۱۷۴.    






جعبه ابزار