ترتیل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ترتیل: (وَ رَتَّلْنَاهُ تَرْتیلًا)«ترتیل» از مادّه
«رَتَل» (بر وزن قمر)، به معنای «منظم بودن و مرتب بودن» است، لذا کسی که دندان‌هایش خوب و منظم و مرتب باشد، عرب به او
«رتل الاسنان» می‌گوید، روی این جهت،
ترتیل به معنای پی در پی آوردن سخنان یا آیات روی نظام و حساب است.
بنابراین، جمله
«وَ رَتَّلْنَاهُ تَرْتِیْلًا» اشاره به این واقعیت است که
آیات قرآن گرچه تدریجاً و در مدت ۲۳ سال نازل شده است، اما این
نزول تدریجی، روی نظم و حساب و برنامه‌ای بوده، به گونه‌ای که در افکار، رسوخ کند، و دل‌ها را مجذوب خود سازد.
(وَ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً كَذَلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ وَ رَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا) (و
کافران گفتند: «چرا
قرآن یکجا بر او نازل نشده است؟!» این نزول تدریجی برای این است که قلب تو را بوسیله آن محکم داریم، و از این‌رو آن را بتدریج بر تو خواندیم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه ترتيل - به طورى‌كه گفته‌اند- به معناى ترسيل يعنى پشت سر هم آوردن چيزى است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ترتیل»، ص۱۲۷.
