• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَعْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بَعْل (به فتح باء و سکون عین) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای شوهر است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص ویژگی‌های نیکوی بانوان از این واژه استفاده نموده است.
این واژه دو بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



بَعْل به معنای شوهر آمده است.
جمع بعل، بُعُولَة است.
از این رو گفته می‌شود: تبعّل: شوهرداری و رفتار نیکو با شوهر.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - بَعْلِها - حکمت ۲۲۵ (درباره زن)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در بیانی می‌فرماید که تکبر و بخل و ترسویی در زن حسن است:
«فإذا كانَتِ الْمَرْأَةُ مَزْهُوَّةً لَمْ تُمَكِّنْ مِنْ نَفْسِها، وَ إِذا كانَتْ بِخيلَةً حَفِظَتْ ما لَها وَ مالَ بَعْلِها، وَ إِذا كانَتْ جَبانَةً فَرِقَتْ مِنْ كُلِّ شِيْء يَعْرِضُ لَها.»
«که چون متکّبر شود خود را در اختیار دیگران نمی‌گذارد و چون بخیل شود مال خود و مال شوهرش را حفظ کند و چون ترسو باشد از هر چیزی که بیش می‌آید می‌ترسد.»

۲.۲ - التَّبَعُّلِ - حکمت ۱۳۱ (شوهرداری)

همچنین امام (علیه‌السلام) در بیانی دیگر فرموده‌اند:
«وَ جِهادُ الْمَرْأَةِ حُسْنُ التَّبَعُّلِ
«جهاد زن، شوهر دارى شايسته است.»


این واژه دو بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۳۵.    
۲. طریحی نجفی،، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۵، ص۳۲۲.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۳۵.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۲۷، حکمت ۲۲۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۰۵، حکمت ۲۳۴.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۵۱۰، حکمت ۲۳۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۹، حکمت ۲۳۴.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۱۰.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۱۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۷۸۳.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۳۰۳.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۶۵.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۰۶، حکمت ۱۳۱.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۸۴، حکمت ۱۳۶.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۴، حکمت ۱۳۶.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۹، حکمت ۱۳۶.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۳۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۳۷.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۱۲۳.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۰۹.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۳۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَعل»، ص۱۴۶.    






جعبه ابزار