• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

بَطْش (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





بَطْش: (اَشَدَّ مِنْهُمْ بَطْشاً)
«بَطْش» (بر وزن فرش) چنان که «راغب» در «مفردات» می‌گوید: به معنای «گرفتن چیزی است با قدرت» و در اینجا با کلمه «اشَدّ» نیز همراه شده که نشانه قدرت و نیروی بیشتری است؛ و گاه به معنای جنگ و ستیز آمده است، و از آنجا که هنگام مجازات، قبلًا مجرم را با قدرت می‌گیرند، این کلمه به معنای مجازات نیز آمده است.



ترجمه و تفاسیر آیات مربوط به بصائر:

۱.۱ - آیه ۸ سوره زخرف

(فَأَهْلَكْنَا أَشَدَّ مِنْهُم بَطْشًا وَمَضَى مَثَلُ الْأَوَّلِينَ) (امّا ما کسانی را که نیرومندتر از آنها بودند هلاک کردیم، و داستان هلاکت پیشینیان گذشت.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: راغب می‌گوید: کلمه بطش به معنای این است که چیزی را با صولت بگیری‌. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۳۶ سوره ق

(وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّن قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُم بَطْشًا فَنَقَّبُوا فِي الْبِلَادِ هَلْ مِن مَّحِيصٍ) (چه بسیار اقوامی را که پیش از آنها هلاک کردیم، اقوامی که از آنان قویتر بودند و شهرها و کشورها را گشودند؛ آیا راه فراری از عذاب الهی وجود دارد؟!) (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۳ - آیه ۳۶ سوره قمر

(وَلَقَدْ أَنذَرَهُم بَطْشَتَنَا فَتَمَارَوْا بِالنُّذُرِ) (او آنها را از مجازات ما بیم داد، ولی آنها اصرار بر مجادله و القای شک در برابر انذارهای الهی داشتند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه بطشه به معنای گرفتن و دستگیر کردن با شدت است. و معنای آیه این است که: سوگند می‌خورم که لوط قوم خود را از دستگیر کردن به شدت ما زنهار داد، ولی آنها با وی در انذار و زنهارش مجادله کردند. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۴ - آیه ۱۲ سوره بروج

(إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ) (به یقین مجازات قهرآمیز پروردگارت بسیار شدید است!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه بطش - بطوری که راغب‌ گفته- به معنای گرفتن چیزی با خشم و صولت است. و اگر کلمه بطش را اضافه کرد به کلمه رب، و آن را هم اضافه کرد به کاف خطاب و فرمود: بطش ربک برای دلگرمی به تایید و نصرت پروردگارش بود، و اشاره بود به اینکه جباران این امت نیز سهمی از تهدید و وعید قبلی دارند. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۱۲۹.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۱۳۰.    
۳. زخرف/سوره۴۳، آیه۸.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۱، ص۲۴.    
۵. ق/سوره۵۰، آیه۳۶.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۲۹۱.    
۷. قمر/سوره۵۴، آیه۳۶.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۷۲.    
۹. بروج/سوره۸۵، آیه۱۲.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۳۵۹.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۸۹.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۱۲۶.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۸۶.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۱۸۵.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۶۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۲۰.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۵۳۳.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۳۵۵.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۲۷۷.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۴۸.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۰.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۳۳.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۸۱.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۴۳.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۲۱.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۹۰.    
۲۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۴۱۹.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۵۲.    
۲۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۴۲۵.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۳۱۸.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بَطْش»، ص۱۰۴.    






جعبه ابزار