بَرَدٍ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَرَدٍ:(يا نارُ كوني بَرْدًا) «بَرَدٍ» به معنای خنک است. در
لغت آمده: «الْبَرْدُ: نقیض الحرّ و الْبُرودَةُ نقیض الحرارة».
خدايى كه همه چيز سر بر فرمان او است، حتى سوزندگى را او به
آتش ياد داده، و
رمز محبت را او به مادران آموخته، اراده كرد اين بنده مؤمن خالص در اين درياى آتش سالم بماند، تا سند ديگرى بر اسناد افتخارش بيفزايد، چنان كه قرآن در اين‌جا مى‌گويد: به آتش گفتيم اى آتش سرد و سالم بر
ابراهیم (علیه‌السلام) باش.
بدون
شک فرمان
خدا در اين‌جا فرمان تكوينى بود همان فرمان كه در
جهان هستى به
خورشید و
ماه و
زمین و
آسمان و
آب و
آتش و گياهان و پرندگان مى‌دهد. معروف چنين است كه آتش آن چنان
سرد و ملايم شد كه دندان ابراهيم از شدت سرما به هم مى‌خورد، و باز به گفته بعضى از مفسران اگر تعبير به" سلاما" نبود آتش آن چنان سرد مى‌شد كه جان ابراهيم (علیه‌السلام) از سرما به خطر مى‌افتاد!.
به موردی از کاربرد «بَرَدٍ» در قرآن، اشاره می‌شود:
(قُلْنا يا نارُ كوني بَرْدًا وَ سَلامًا عَلَى إِبْرَاهيمَ) «سرانجام او را به آتش افكندند؛ ولى ما گفتيم: اى آتش! بر ابراهيم سرد و سالم باش.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين جمله حكايت خطابى تكوينى است كه
خدای تعالی به آتش كرد و با همين خطاب خاصيت آتش را كه سوزانندگى و نابودكنندگى است از آن گرفت و آن را از راه
معجزه براى ابراهيم (علیه‌السلام)
خنک و سالم گردانيد، و به همين جهت كه معجزه بوده ديگر راهى براى ما باقى نمى‌ماند كه براى
فهم حقیقت آن پافشارى كنيم، چون ما آن‌چه از مباحث عقلى داريم تنها در سلسله علل و معلولات، آن‌هم علل و معلولاتى كه تا كنون بدان وقوف يافته‌ايم و همه روزه برايمان تكرار مى‌شود جريان دارند و اما خوارق عادات كه هيچ اطلاعى از روابط در آن‌ها نداريم از حيطه آن ابحاث خارج است. بله اين‌قدر مى‌دانيم كه همه نفوس در آن معجزات دخالت دارد و اما اين‌كه به طور تفصيل به حقيقت آن‌ها پى ببريم نه، و ما در جلد اول اين كتاب در مباحث اعجاز به طور مفصل در اين مساله گفتگو كرديم. و اگر جمله قلنا به طور فصل آمده نه وصل (با واو) بدين جهت بوده كه در معنا پاسخ از سؤالى مقدر بوده و تقدير كلام اين بوده: آتشى بيفروزيد و او را در آن بيفكنيد. آن گاه گويا كسى پرسيده بعدا چه شد و كار ابراهيم (علیه‌السلام) به كجا انجاميد در پاسخ فرمود: به آتش گفتيم براى ابراهيم (علیه‌السلام) خنک و سالم باش.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «برد»، ج۱، ص ۱۸۶.
