برادران همسر محمد (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

همسران پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مجاز به عدم رعایت حجاب و سخن رو در رو با برادران خود بودند.

---

یـایها الذین ءامنوا لاتدخلوا بیوت النبی... و اذا سالتموهن متـعا فسـلوهن من وراء حجاب... • لا جناح علیهن فی... اخونهن...
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! در خانه‌های پیامبر داخل نشوید .... و هنگامی که چیزی از وسایل زندگی را (به عنوان عاریت) از آنان (همسران پیامبر) می‌خواهید از پشت پرده بخواهید... . بر آنان (همسران پیامبر) گناهی نیست در مورد پدران و فرزندان و برادران و فرزندان برادران(که بدون حجاب و پرده با آنها تماس بگیرند).
از آنجا که در آیه گذشته حکم مطلقی درباره حجاب در مورد همسران پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آمده بود و اطلاق این حکم این توهم را به وجود می‌آورد که محارم آنها نیز موظف به اجرای آن هستند و تنها از پشت پرده باید با آنها تماس بگیرند، آیه فوق نازل شد و حکم این مساله را شرح داد.
می‌فرماید: بر همسران پیامبر گناهی نیست که با پدران، فرزندان، برادران، فرزندان برادران، فرزندان خواهران خود، و زنان مسلمان، و بردگان خود بدون حجاب تماس داشته باشند (لا جناح علیهن فی آبائهن و لا- ابنائهن و لا اخوانهن و لا ابناء اخوانهن و لا ابناء اخواتهن و لا نسائهن و لا ما ملکت ایمانهن).
و به تعبیر دیگر محارم آنها که منحصر در این شش گروهند مستثنی می‌باشد، و اگر گفته شود افراد دیگری نیز جزء محارم هستند که در این شش گروه نامی از آنها به میان نیامده مانند عموها و دائی‌ها در پاسخ باید گفت:
از آنجا که قرآن فصاحت و بلاغت را در عالی‌ترین شکلش رعایت می‌کند و یکی از اصول فصاحت این است که هیچ کلمه اضافی در سخن نباشد لذا در اینجا از ذکر عموها و دائی‌ها خودداری کرده، چرا که با ذکر فرزندان برادر، و فرزندان خواهر، محرمیت عموها و دائی‌ها روشن می‌شود، زیرا محرمیت همواره دو جانبه است، همانگونه که فرزند برادر نسبت به انسان محرم است، او هم نسبت به فرزند برادرش محرم خواهد بود (و می‌دانیم چنین زنی عمه محسوب می‌شود) و نیز همانگونه که فرزند خواهر بر او محرم است او نیز به فرزند خواهر محرم می‌باشد (و می‌دانیم چنین زنی خاله حساب می‌شود).
هنگامی که عمه و خاله نسبت به پسر برادر و پسر خواهر محرم باشد عمو و دایی نیز نسبت به دختر برادر و دختر خواهر محرم خواهد بود (چرا که میان عمو و عمه، و نیز دایی و خاله هیچ تفاوتی نیست) و این یکی از ریزه کاری‌های قرآن است.
در اینجا سؤال دیگری مطرح می‌شود که پدر شوهر و پسر شوهر نیز جزء محارم زن محسوب می‌شود، چرا ذکری از این‌ها در اینجا به میان نیامده؟ در حالی که در آیه ۳۱ سوره نور آنها نیز به عنوان محارم مطرح شده‌اند.
پاسخ این سؤال نیز روشن است، زیرا در این آیه منحصرا سخن از حکم همسران پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در میان است، و می‌دانیم پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در زمان نزول این آیات نه پدرش در حیات بود، و نه اجدادش و نه فرزند پسری داشت.
عدم ذکر برادران و خواهران رضاعی و مانند آن نیز به خاطر آنست که آنها در حکم برادر و خواهر و سایر محارم محسوب می‌شوند و نیاز به ذکر مستقل ندارند.

---