بادیه نشین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بادیه
نشین (اعرابى) همان
بیابان
نشین است. بادیه
نشین در
احکام با شهرنشین و روستانشین یکسان است، مگر مواردى که به سبب اختلاف طبیعت زندگى بادیه نشینى با شهرنشینى و مانند آن حکم بادیه
نشین متفاوت شده است.
به کسانى که مکان ثابتى براى اقامت ندارند بلکه به صورت سیار در صحراها و مراتع زیر
چادر زندگى مى‌کنند، «بدوى» یا بادیه
نشین (
اعرابی) گفته مى‌شود، در مقابل «
حضری» که اعم از شهرنشین و روستانشین است. از این عنوان در بابهاى
صلات،
جهاد،
وکالت،
نکاح و
شهادات سخن رفته است.
تعلّق
احکام شرع بر
مکلّف با قطع نظر از خصوصیات سکونتى و زندگى او است. ازاین‌رو، بادیه
نشین در احکام با شهرنشین و روستانشین یکسان است، مگر مواردى که به سبب اختلاف طبیعت زندگى بادیه نشینى با شهرنشینى و مانند آن از این قاعده استثنا شده است که در ذیل به مواردى از آن اشاره مى‌شود.
در
کراهت یا
حرمت پیش‌نماز شدن بدوى براى
حضری اختلاف است. قول نخست،
مشهور میان متأخّران است.
بر بادیه‌نشینى که براى تأمین آب و علف دام خویش پیوسته در حال جابه‌جایى است، حکم
مسافر جارى نمى‌شود؛ بلکه نمازش تمام و روزه‌اش صحیح است مگر آنکه براى منظورى دیگر همچون
زیارت،
تجارت و
حج سفر کند که با تحقّق عنوان
سفر شرعى، حکم
مسافر را پیدا مى‌کند.
بنا بر قول
مشهور بادیه
نشینان هر چند در
جنگ شرکت کنند، از
غنیمت سهمى ندارند. تنها مقدار اندکى از
غنیمت به عنوان
رضخ به آنان داده مى‌شود.
مراد از بادیه
نشینان، خصوص افرادى هستند که
اسلام آورده، لیکن هنوز در
اسلام، استوار و ثابت قدم نگشته‌اند و بر ترک مهاجرت و باقى‌ماندن در
بادیه در قبال عدم سهم‌خواهى از
غنیمت،
مصالحه کرده‌اند.
مشهور فقها
وکالت حضری براى بادیه
نشین- بلکه هر فرد غریبى- را جهت فروش کالاهاى وى که به شهر یا روستا آورده است،
مکروه دانسته‌اند. قول مقابل آن،
حرمت است.
بنابر نظر برخى
نگاه کردن به آن مقدار از
مو یا بدن زنان بادیه
نشین که به‌طور متعارف و رایج نمى‌پوشانند، بدون
شهوت جایز است.
ازدواج زن
حضری با مرد
اعرابی مکروه است.
شهادت بادیه
نشین علیه
حضری با وجود شرایط بنابر
مشهور، پذیرفته است. ابن جنید قائل به عدم پذیرش آن شده مگر آنکه مورد
شهادت در بادیه رخ داده و
حضری در آن‌جا وجود نداشته باشد یا مورد، قتلى باشد که
حضری حضور نداشته است.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۲، ص۳۹ و۴۰.
