اَحاطَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَحاطَ: (أَحاطَ بِهِمْ سُرادِقُها) در اصل از مادّه «
حوط» به معنى «
نگهدارى و مراقبت» است، لذا به «
ديوار» كه مكان مخصوصى را فرامى‌گيرد «
حائط» گفته شده و كلمه «
احتیاط» نيز از همين ماده است. بنابراين «
احاطة» به معنى «
دور و اطراف چيزى را فراگرفتن» است، زيرا معنى «
نگهدارى و در ميان گرفتن» در آن افتاده است.
به موردی از کاربرد
اَحاطَ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ قُلِ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ فَمَن شاء فَلْيُؤْمِن وَ مَن شاء فَلْيَكْفُرْ إنّا أَعْتَدْنا لِلظّالِمينَ نارًا أَحاطَ بِهِمْ سُرادِقُها وَ إِن يَسْتَغيثُوا يُغاثُوا بِماء كَالْمُهْلِ يَشْوي الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرابُ وَ ساءتْ مُرْتَفَقًا) «بگو:
حق از سوى پروردگارتان براى شما آمده است، هركس مى‌خواهد
ایمان بياورد و اين
حقیقت را پذيرا شود، و هر كس مى‌خواهد
کافر گردد. ما براى
ستمکاران آتشى آماده كرده‌ايم كه سرا پرده‌اش آنان را از هر سو
احاطه كرده است. و اگر تقاضاى آب كنند، آبى براى آنان مى‌آورند كه همچون فلز گداخته صورتها را بريان مى‌كند. چه نوشيدنى بدى، و چه اجتماع ناپسندى»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
جمله
(إِنَّا أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِينَ ناراً) در مقام تعليل مختار بودن ايشان در ايمان و كفر است كه قبلا آن را به صورت تهديد بيان نمود. و معنايش اين است كه: اگر ما تو را نهى كرديم از اينكه به حال كفار تاسف بخورى و به تو دستور داديم كه به
تبلیغ اكتفاء كن و به همين كه بگويى
(الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ) قناعت كن، و اصرار و التماس مكن، براى اين بود كه ما براى دعوت تو پيامد و آثارى تهيه ديده‌ايم، آثارى براى كسانى كه دعوتت را قبول كنند، و آثارى براى كسانى كه آن را رد نمايند. و همان آثار كافى است كه آنان را از كفر باز بدارد، و محرک اينان به سوى ايمانشان باشد، و ديگر بيش از اين هم لازم نيست.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اَحاطَ»، ص ۶۱۵.
