انذار قوم عاد (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حضرت هود علیه‌السلام قومشان (
قوم عاد) را
انذار می‌کردند. در این مقاله
آیات مرتبط با انذار قوم عاد معرفی می‌شوند.
اخطار
هود علیه‌السلام به قوم خويش از گرفتار شدن به
عذاب الهی:
۱. «وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ...• أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ ...؛
و به سوي قوم عاد برادرشان هود را فرستاديم، گفت اي قوم من!... آيا تعجب كرده ايد كه دستور آگاه كننده پروردگارتان به وسيله مردي از ميان شما به شما برسد تا (از مجازات الهي) بيمتان دهد، و به ياد آوريد هنگامي شما را جانشينان قوم نوح قرار داد ....»
۲. «قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ؛
آنها گفتند: تو آمده اي كه ما را (با دروغهايت) از خدايانمان برگرداني، اگر راست ميگوئي عذابي را كه به ما وعده ميدهي بياور.»
هشدار هود علیه‌السلام به
قوم خويش از
عذاب و
نابودی آنان و جايگزين شدن اقوامى ديگر به جاى آنها:
«وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ ... • فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ مَا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَيْكُمْ وَيَسْتَخْلِفُ رَبِّي قَوْمًا غَيْرَكُمْ ... إِنَّ رَبِّي عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَفِيظٌ • وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُودًا ... وَنَجَّيْنَاهُمْ مِنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ؛
(ما) بسوي (قوم) عاد، برادرشان هود را فرستاديم، (به آنها) گفت اي قوم من! ... و اگر روي برگردانيد من رسالتي را كه مامور بودم به شما رساندم و خداوند گروه ديگري را جانشين شما مي‌كند ... پروردگار من حافظ و نگاهبان هر چيز است. و هنگامي كه فرمان ما فرا رسيد هود و آنها را كه با او ايمان آورده بودند به رحمت خود نجات بخشيديم و از عذاب شديد آنها را رها ساختيم.»
اخطار هود علیه‌السلام به قوم خود از گرفتار شدن به
عذاب استیصال:
۱. «ثُمَّ أَنْشَأْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ • فَأَرْسَلْنَا فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ ... • قَالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نَادِمِينَ • فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْنَاهُمْ غُثَاءً ...؛
سپس بعد از آنها جمعيت ديگري را به وجود آورديم. و در ميان آنها رسولي از خودشان فرستاديم ... (خداوند) فرمود: به زودي آنها از كار خود پشيمان خواهند شد. (اما زماني كه سودي به حالشان ندارد). سرانجام صيحه آسماني آنها را به حق فرو گرفت و ما آنها را همچون خاشاك بر سيلاب قرار داديم....» درباره «قرناً آخرين» دو احتمال ذكر شده است: يكى
قوم صالح و ديگرى قوم عاد. برداشت، بنابر احتمال دوم است.
۲. «وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ • تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا يُرَى إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ ...؛
(سرگذشت هود) برادر قوم عاد را به آنها يادآوري كن، آن زمان كه قومش را در سرزمين «احقاف» انذار كرد، در حالي كه پيامبران زيادي قبل از او در گذشته هاي دور و نزديك آمده بودند كه جز خداوند يگانه را نپرستيد، من بر شما از عذاب روز بزرگي مي‌ترسم. همه چيز را به فرمان پروردگار درهم ميكوبد و نابود مي‌كند، آنها صبح كردند در حالي كه چيزي جز خانه هاي آنها به چشم نمي‌خورد ....»
هود علیه‌السلام انذاركننده قوم عاد از عذاب
قیامت:
۱. «كَذَّبَتْ عَادٌ الْمُرْسَلِينَ • إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ • إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ؛
قوم عاد رسولان (خدا) را تكذيب كردند. هنگامي كه برادرشان هود گفت: آيا تقوي پيشه نميكنيد؟ (اگر كفران كنيد) من بر شما از عذاب روز بزرگ مي‌ترسم.»
۲. «وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ ... إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ؛
(سرگذشت هود) برادر قوم عاد را به آنها يادآوري كن، آن زمان كه قومش را در سرزمين «احقاف» انذار كرد ... من بر شما از عذاب روز بزرگي مي‌ترسم.» برداشت بر اين اساس است كه مقصود از «عذاب يوم عظيم» عذاب قيامت باشد.
هشدار هود علیه‌السلام به قوم خود، از نزول عذاب و
غضب الهی بر آنان:
«وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا ...• قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ ... فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ؛
و به سوي قوم عاد برادرشان هود را فرستاديم... گفت: پليدي و غضب پروردگار شما را فرا گرفته ... بنابراين شما منتظر باشيد من هم با شما انتظار ميكشم.»
هود علیه‌السلام، انذاركننده قوم عاد از
پرستش غيرخدا به دليل
خوف از ابتلاى آنان به عذاب بزرگ:
«وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ ... أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ؛
(سرگذشت هود) برادر قوم عاد را به آنها يادآوري كن، آن زمان كه قومش را در سرزمين احقاف انذار كرد ... كه جز خداوند يگانه را نپرستيد، من بر شما از عذاب روز بزرگي مي‌ترسم.»
هشدار خداوند به قوم عاد، پيش از گرفتار شدن آنان به عذاب هلاكت‌بار:
۱. «كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ ... • وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ وَإِخْوَانُ لُوطٍ • ... كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِيدِ؛
پيش از آنها قوم نوح ... (پيامبرانشان را) تكذيب كردند.و همچنين قوم عاد و فرعون و قوم لوط. ... هر يك از آنها فرستادگان الهي را تكذيب كردند و وعده عذاب درباره آنها تحقق يافت.» مقتضاى اخبار از عذاب به «حق وعيد» اين است كه خداوند پيش‌تر قوم عاد را انذار كرده است.
۲. «كَذَّبَتْ عَادٌ فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ • إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِي يَوْمِ نَحْسٍ مُسْتَمِرٍّ • تَنْزِعُ النَّاسَ كَأَنَّهُمْ أَعْجَازُ نَخْلٍ مُنْقَعِرٍ • فَكَيْفَ كَانَ عَذَابِي وَنُذُرِ؛
قوم عاد (نيز پيامبر خود را) تكذيب كردند اكنون (ببينيد) عذاب و انذارهاي من چگونه بود؟ ما تندباد وحشتناك و سردي را در يك روز شوم مستمر بر آنها فرستاديم. كه مردم را، همچون تنه هاي نخل ريشه كن شده، از جا برمي كند. (اكنون ببينيد) عذاب و انذارهاي من چگونه بود؟»
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، موظّف به ياد كردن انذارهاى هود علیه‌السلام براى قوم عاد در
سرزمین احقاف:
«وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ ...؛
(سرگذشت هود) برادر قوم عاد را به آنها يادآوري كن، آن زمان كه قومش را در سرزمين احقاف انذار كرد ....»
روش‌های اعراض قوم عاد از انذارهای الهی عبارتند از:
روى‌گردانى
قوم هود از انذارهاى او، با
افسانه خواندن و
دروغ دانستن آنها:
«كَذَّبَتْ عَادٌ الْمُرْسَلِينَ• إِذْ قَالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ • إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ • قَالُوا سَوَاء عَلَيْنَا أَوَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُن مِّنَ الْوَاعِظِينَ • فَكَذَّبُوهُ فَأَهْلَكْنَاهُمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم مُّؤْمِنِينَ؛
قوم عاد رسولان (خدا) را تكذيب كردند. هنگامي كه برادرشان هود گفت: آيا تقوي پيشه نميكنيد؟ (اگر كفران كنيد) من بر شما از عذاب روز بزرگ مي‌ترسم. آنها (قوم عاد) گفتند: براي ما تفاوت نمي‌كند چه ما را اندرز بدهي يا ندهي (بيهوده خود را خسته مكن)! آنها هود را تكذيب كردند، ما هم نابودشان كرديم و در اين آيت و نشانه اي است (براي آگاهان) ولي اكثر آنها مؤ من نبودند.»
روى‌گردانى قوم هود از انذار هود علیه‌السلام درباره عذاب آخرتى با بى‌اساس قلمداد كردن آن:
«وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنْذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ ... إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ • قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ؛
(سرگذشت هود) برادر قوم عاد را به آنها يادآوري كن، آن زمان كه قومش را در سرزمين احقاف انذار كرد ... من بر شما از عذاب روز بزرگي مي‌ترسم. آنها گفتند: تو آمده اي كه ما را (با دروغهايت) از خدايانمان برگرداني، اگر راست ميگوئي عذابي را كه به ما وعده ميدهي بياور.»
اشراف قوم هود، روى‌گردان از انذارهاى هود علیه‌السلام با نسبت دادن
سفاهت و
کذب به او:
«وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ ...• قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي سَفَاهَةٍ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكَاذِبِينَ • قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ؛
و به سوي قوم عاد برادرشان هود را فرستاديم... اشراف كافر قوم او گفتند ما تو را در سفاهت (و ناداني و سبك مغزي) مي‌بينيم و ما مسلما تو را از دروغگويان ميدانيم. گفتند آيا به سراغ ما آمده اي كه تنها خداي يگانه را بپرستيم و آنچه را پدران ما مي‌پرستيدند رها كنيم، حال كه چنين است آنچه (از بلا و عذاب الهي) به ما وعده ميدهي بياور اگر راست ميگوئي»
روى‌گردانى اشراف قوم هود از انذارهاى هود علیه‌السلام، با
تعجّب از
رسالت بشرى همانند او:
۱. «وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُودًا قَالَ يَا قَوْمِ ... أَفَلَا تَتَّقُونَ• أَوَعَجِبْتُمْ أَنْ جَاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلَى رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ ...• قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ • قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ أَتُجَادِلُونَنِي فِي أَسْمَاءٍ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرِينَ؛
و به سوي قوم عاد برادرشان هود را فرستاديم، گفت اي قوم من! ... آيا پرهيزگاري پيشه نميكنيد؟! »
۲. «فَأَرْسَلْنَا فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ ... أَفَلَا تَتَّقُونَ • وَقَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ ... مَا هَذَا إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ ...؛
و در ميان آنها رسولي از خودشان فرستاديم كه پروردگار يكتا را بپرستيد،... آيا (با اين همه از شرك و بت پرستي) پرهيز نميكنيد؟! ولي اشرافيان خود خواه قوم او ... گفتند: اين بشري است مثل شما! ....»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۱۴۹، برگرفته از مقاله «انذار قوم عاد».
