انذار بنی‌اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در آیات
قرآن به انذارهای الهی به
بنی اسرائیل اشاره شده است.در این مقاله، این آیات معرفی می‌شوند.
اخطار و هشدار خداوند به
کافران بنى‌اسرائيل، از محصور شدن در
آتش جهنّم:
«وقضينآ إلى
بنى إسرءيل ...• ... وإن عدتّم عدنا وجعلنا جهنّم للكفرين حصيرا؛
ما به
بنی اسرائیل اعلام کردیم ... هر گاه برگردید، ما هم بازمی گردیم و جهنم را برای کافران، زندان سختی قرار دادیم.»
انذار و اخطار خداوند به
بنى‌اسرائيل از سختى‌هاى
قیامت:
۲. «يبنى إسرءيل ...• واتّقوا يوما لّاتجزى نفس عن نَّفس شيا ولايقبل منها شفعة ولايؤخذ منها عدل ولا هم ينصرون؛
ای
بنی اسرائیل! ... و از آن روز بترسید که کسی مجازات دیگری را نمی‌پذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته می‌شود و نه غرامت از او قبول خواهد شد و نه یاری می‌شوند.»
۲.«يبنى إسرءيل ...• واتّقوا يوما لّاتجزى نفس عن نَّفس شيا ولايقبل منها عدل ولاتنفعها شفعة ولا هم ينصرون؛
ای
بنی اسرائیل! ... از روزی بترسید که هیچ کس از دیگری دفاع نمی‌کند و هیچ گونه عوضی از او قبول نمی‌شود و شفاعت، او را سود نمی‌دهد و (از هیچ سویی) یاری نمی‌شوند!»
هشدار خداوند به
بنی اسرائیل، نسبت به
حسابرسی در قیامت:
«وقلنا من بعده لبنی اسرءیل اسکنوا الارض فاذا جآء وعد الاخرة جئنا بکم لفیفا؛
و پس از او به
بنی اسرائیل گفتیم: در آن سرزمین ساکن شوید و چون
وعده آخرت رسد همه شما را با هم محشور می‌کنیم.»
بیشتر مفسران گفته‌اند: منظور از «وعد الاخرة» وعده عالم آخرت است.
هشدار خداوند به
بنی اسرائیل، در پذیرفته نشدن هیچ گونه
شفاعت و
فدیه و عوضی از آنان در قیامت:
۱. «یـبنی اسرءیل... • واتقوا یوما لاتجزی نفس عن نفس شیـا ولایقبل منها شفـعة ولایؤخذ منها عدل ولا هم ینصرون؛
ای
بنی اسرائیل! ... و از آن روز بترسید که کسی
مجازات دیگری را نمی‌پذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته می‌شود و نه
غرامت از او قبول خواهد شد و نه یاری می‌شوند.»
۲. «یـبنی اسرءیل... • واتقوا یوما لاتجزی نفس عن نفس شیـا ولایقبل منها عدل ولاتنفعها شفـعة ولا هم ینصرون؛
ای
بنی اسرائیل! ... از روزی بترسید که هیچ کس از دیگری
دفاع نمی‌کند و هیچ گونه عوضی از او قبول نمی‌شود و شفاعت، او را سود نمی‌دهد و (از هیچ سویی) یاری نمی‌شوند!»
هشدار و
انذار خداوند به
بنی اسرائیل عصر
بعثت، با یادآوری سرگذشت
مسخ اصحاب سبت:
«ولقد علمتم الذین اعتدوا منکم فی السبت فقلنا لهم کونوا قردة خـسـین• فجعلنـها نکـلا لما بین یدیها وما خلفها وموعظة للمتقین؛
و شناخته‌اید آن گروه را که در آن
روز شنبه از حد خود تجاوز کردند، پس به آنها خطاب کردیم:
بوزینگانی خوار و خاموش گردید و آنها را
عبرت معاصران و آیندگان و اندرزی برای
پرهیزگاران گردانیدیم.»
انذارشوندگان
بنی‌اسرائیل عبارتند از:
انذار خداوند به
پیمان شکنان
بنی‌اسرائیل ، از شدیدترین عذابها در قیامت:
«واذ اخذنا میثـقکم لاتسفکون دماءکم ولاتخرجون انفسکم من دیـرکم ثم اقررتم وانتم تشهدون• ثم انتم هـؤلاء تقتلون انفسکم وتخرجون فریقا منکم من دیـرهم تظـهرون علیهم بالاثم والعدون وان یاتوکم اسـری تفـدوهم وهو محرم علیکم اخراجهم افتؤمنون ببعض الکتـب وتکفرون ببعض فما جزاء من یفعل ذلک منکم الا خزی فی الحیوة الدنیا ویوم القیـمة یردون الی اشد العذاب وما الله بغـفل عما تعملون؛
و آن هنگام را که با شما پیمان نهادیم که
خون هم مریزید و یکدیگر را از خانمان آواره مسازید و شما به پیمان گردن نهادید و خود بر آن گواه هستید. پس شما چنین جماعتی هستید که یکدیگر را می‌کشید و گروهی از خود را از خانمانشان
آواره می‌کنید و بر ضد آنها به
گناه و بیداد به همدستی یکدیگر برمی گزیند خیزید و اگر به
اسارت شما درآیند در برابر آزادیشان
فدیه می‌گیرید و حال آنکه بیرون راندنشان بر شما
حرام بود. آیا به بعضی از کتاب
ایمان می‌آورید و بعض دیگر را انکار می‌کنید؟ پاداش کسی که چنین کند در دنیا جز خواری نیست و در روز قیامت به سخت‌ترین وجهی
شکنجه می‌شود و خدا از آنچه می‌کنید غافل نیست.»
هشدار
موسی علیه‌السلام به
گوساله‌پرستان بنی‌اسرائیل از
عذاب سخت الهی:
«فرجع موسی الی قومه غضبـن اسفا قال یـقوم الم یعدکم ربکم وعدا حسنا افطال علیکم العهد‌ام اردتم ان یحل علیکم غضب من ربکم فاخلفتم موعدی؛
موسى
خشمگین و اندوهناك به سوى
قوم خود بازگشت و گفت: اى قوم من! مگر پروردگارتان
وعده نيكويى به شما نداد؟! آيا مدّت جدايى من از شما به طول انجاميد، يا مى خواستيد
غضب پروردگارتان بر شما نازل شود كه با وعده من مخالفت كرديد؟!»
هشدار خداوند به
بنی اسرائیل، درباره
افساد در
زمین:
«اذ استسقی موسی لقومه فقلنا اضرب بعصاک الحجر فانفجرت منه اثنتا عشرة عینا قد علم کل اناس مشربهم کلوا واشربوا من رزق الله ولاتعثوا فی الارض مفسدین؛
و به یاد آرید آن گاه را که
موسی برای قوم خود
آب خواست. گفتیم:
عصایت را بر آن
سنگ بزن. پس دوازده
چشمه از آن بگشاد. هر گروهی آبشخور خود را بدانست. از
روزی خدا بخورید و بیاشامید و در روی زمین به فساد و
سرکشی مکنید.»
انذار وهشدار خداوند به
سنگدلان بنی اسرائیل،
مبنی بر
نظارت دقیق او بر کردارشان:
«واذ قال موسی لقومه... • ثم قست قلوبکم من بعد ذلک فهی کالحجارة او اشد قسوة وان من الحجارة لما یتفجر منه الانهـر وان منها لما یشقق فیخرج منه الماء وان منها لما یهبط من خشیة الله وما الله بغـفل عما تعملون؛
و به یاد آرید آن هنگام را که موسی به قوم خود گفت: پس از آن دلهای شما چون سنگ، سخت گردید، حتی سخت تر از سنگ که از سنگ گاه جویها روان شود، و چون شکافته شود آب از آن بیرون جهد، و گاه از
ترس خدا از فراز به نشیب فرو غلتد، و خدا از آنچه می‌کنید
غافل نیست.»
هشدار خداوند به
بنی اسرائیل زمان
پیامبر صلیاللهعلیهوآله نسبت به تکرار رفتار پیشینیان خویش، (نقض
میثاق،
تکذیب و
قتل انبیا):
«لقد اخذنا میثـق
بنی اسرءیل وارسلنآ الیهم رسلا کلما جآءهم رسول بما لاتهوی انفسهم فریقا کذبوا وفریقا یقتلون• وحسبوا الاتکون فتنة فعموا وصموا ثم تاب الله علیهم ثم عموا وصموا کثیر منهم والله بصیر بما یعملون؛
ما از
بنی اسرائیل پیمان گرفتیم و پیامبرانی برایشان فرستادیم. هر گاه که پیامبری چیزی می‌گفت که با خواهش دلشان موافق نبود، گروهی را تکذیب می‌کردند و گروهی را می‌کشتند. و پنداشتند که عقوبتی نخواهد بود. پس
کور و
کر شدند. آن گاه خدا
توبه شان بپذیرفت. باز بسیاری از آنها کور و کر شدند. هر چه می‌کنند خدا می‌بیند.»
فعل مضارع «يعملون» به رغم
ماضی آوردن فعلهاى گذشته، (حسبوا، فعموا و صمّوا) مى‌فهماند كه جمله «واللَّه بصير ...» ناظر بر
بنى‌اسرائيل زمان پيامبر صلیاللهعلیهوآله نيز است.
هشدار خداوند به
متکبران بنی اسرائیل، درباره محروم ساختن آنان از
نعمت هدایت:
«.... فخذها بقوة وامر قومک یاخذوا باحسنها ساوریکم دار الفـسقین• ساصرف عن ءایـتی الذین یتکبرون فی الارض بغیر الحق وان یروا کل ءایة لایؤمنوا بها وان یروا سبیل الرشد لایتخذوه سبیلا وان یروا سبیل الغی یتخذوه سبیلا...؛
... پس آن را با جدیت بگیر! و به قوم خود بگو: به نیکوترین آنها عمل کنند! (و آنها که به مخالفت برخیزند، کیفرشان دوزخ است) و بزودی جایگاه
فاسقان را به شما نشان خواهم داد! » بزودی کسانی را که در روی زمین بناحق تکبر می‌ورزند، از (ایمان به) آیات خود، منصرف می‌سازم! آنها چنانند که اگر هر آیه و نشانه‌ای را ببینند، به آن ایمان نمی‌آورند اگر راه هدایت را ببینند، آن را راه خود انتخاب نمی‌کنند و اگر طریق گمراهی را ببینند، آن را راه خود انتخاب می‌کنند!....»
«ساصرف...» به منزله تفسیر برای «ساریکم دار الفاسقین» و دربردارنده هشدار است.
انذار و هشدار خداوند به
بنی اسرائیل، درباره
حبط اعمال آنان در صورت
تکذیب آیات الهی و روز قیامت:
«.... فخذها بقوة وامر قومک یاخذوا... • والذین کذبوا بـایـتنا ولقآء الاخرة حبطت اعمــلهم هل یجزون الا ما کانوا یعملون؛
... پس آن را با جدیت بگیر! و به قوم خود بگو: به نیکوترین آنها عمل کنند! و کسانی که آیات، و دیدار رستاخیز را تکذیب (و انکار) کنند، اعمالشان نابود می‌گردد آیا جز آنچه را عمل می‌کردند پاداش داده می‌شوند؟»
هشدار و
انذار خداوند به
بنی اسرائیل،
مبنی بر
عذاب شدید در صورت
ناسپاسی در برابر نعمتهای الهی:
«واذ قال موسی لقومه... • واذ تاذن ربکم لـئن شکرتم لازیدنکم ولـئن کفرتم ان عذابی لشدید؛
و (به خاطر بیاور) هنگامی را که
موسی به قومش گفت: ... و هنگامی را که پروردگارتان اعلام داشت: اگر شکرگزاری کنید، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود و اگر ناسپاسی کنید، مجازاتم شدید است! »
هشدار و
انذار خداوند به
بنی اسرائیل، نسبت به
فرجام کفر و
فسادگری در
زمین:
«وقضینآ الی
بنی اسرءیل فی الکتـب لتفسدن فی الارض مرتین ولتعلن علوا کبیرا• فاذا جآء وعد اولـیهما بعثنا علیکم عبادا لنآ اولی باس شدید فجاسوا خلـل الدیار وکان وعدا مفعولا• عسی ربکم ان یرحمکم وان عدتم عدنا وجعلنا جهنم للکـفرین حصیرا؛
ما به
بنی اسرائیل در کتاب (
تورات) اعلام کردیم که دو بار در زمین فساد خواهید کرد، و برتری جویی بزرگی خواهید نمود. هنگامی که نخستین وعده فرا رسد، گروهی از بندگان پیکارجوی خود را بر ضد شما میانگیزیم (تا شما را سخت در هم کوبند) امید است پروردگارتان به شما
رحم کند! هر گاه برگردید، ما هم بازمی گردیم و جهنم را برای کافران، زندان سختی قرار دادیم.»
هشدار خداوند به
بنی اسرائیل، جهت پرهیز از
کفر و
دین‌فروشی:
«یـبنی اسرءیل... • وءامنوا بما انزلت مصدقا لما معکم ولاتکونوا اول کافر به ولاتشتروا بـایـتی ثمنا قلیلا وایی فاتقون؛
ای فرزندان
اسرائیل... و به آنچه نازل کرده‌ام (قرآن ) ایمان بیاورید! که نشانه‌های آن، با آنچه در کتابهای شماست، مطابقت دارد و نخستین کافر به آن نباشید! و آیات مرا به بهای ناچیزی نفروشید! (و به خاطر درآمد مختصری، نشانه‌های قرآن و
پیامبر اسلام را، که در کتب شما موجود است، پنهان نکنید! ) و تنها از من (و مخالفت دستورهایم) بترسید (نه از مردم)!»
هشدار خداوند به
بنی اسرائیل، بر مؤاخذه آنان به جهت کتمان حقایق از سوی ایشان:
«واذ قال موسی لقومه... • او لایعلمون ان الله یعلم ما یسرون وما یعلنون؛
و (به یاد آورید) هنگامی را که موسی به قوم خود گفت: آیا اینها نمی‌دانند خداوند آنچه را پنهان می‌دارند یا آشکار می‌کنند می‌داند؟»
نظارت الهى بر اعمال
بنى‌اسرائيل، بعد از اعطاى
حاکمیّت هشدار خدا، به آنان:
«قال موسی لقومه... • قالوا اوذینا من قبل ان تاتینا ومن بعد ما جئتنا قال عسی ربکم ان یهلک عدوکم ویستخلفکم فی الارض فینظر کیف تعملون؛
موسي به قوم خود گفت ... گفتند: پيش از آنكه به سوي ما بيائي آزار ديديم و (هم اكنون پس از آمدنت نيز آزار مي‌بينيم (كي اين آزارها سر خواهد آمد؟ گفت اميد است پروردگارتان دشمن شما را هلاك كند و شما را در زمين جانشين (آنها) سازد و بنگرد چگونه عمل مي‌كنيد؟»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۱۳۸، برگرفته از مقاله «انذار بنی‌اسرائیل». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۱۳، برگرفته از مقاله «انذار بنی‌اسرائیل».
