المحاسن و المساوی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«
المحاسن و المساوی»، به
زبان عربی ، اثر
ابراهیم بن محمد بیهقی ،
ادیب ایرانی عرب نویس
قرن سوم
و یا ابتدای قرن چهارم قمری می‌باشد. کتاب، در باره خوبی‌های برخی از اشخاص
و امور
و بدی‌های بعضی دیگر است.
مؤلف، در بیان محاسن
و مساوی اشیاء ترتیب
و نظم خاصی را اعمال ننموده است، بلکه در پی هم محاسن
و مساوی بیش از ۱۷۰ موضوع را ذکر کرده است. وی، کتاب را با بیان محاسن کتب آغاز نموده
و با ذکر مزاح
شعراء به پایان رسانده است.
پاره‌ای از مطالب مطرح شده در کتاب، بدین قرار است:
۱. محاسن کتب؛
۲. محاسن
حضرت محمد صلیاللهعلیه
وآلهوسلّم ؛
۳. محاسن
معراج ؛
۴. مساوی کسانی که به دروغ ادعای
نبوت کرده‌اند؛
۵. محاسن
خلفای راشدین ، محاسن
ابو بکر ؛
۶. محاسن
عمر ؛
۷. محاسن
عثمان ؛
۸. محاسن
علی بن ابی طالب ؛
۹. محاسن کسی که از بدی گفتن در مورد
اصحاب پیامبر صلیاللهعلیه
وآلهوسلّم خودداری کند؛
۱۰. مساوی کسی که نسبت به حضرت علی علیه‌السّلام دشمنی بورزد؛
بیهقی، در ذیل محاسن ادب، کاتبان دیوان‌ها را بهترین جلوه گاه ادب می‌داند
و کاتبان دیوان‌ها را به کاتب رسائل، کاتب
خراج ، کاتب
قاضی ، کاتب لشکر
و کاتب شرطه دسته بندی نموده است. از دیگر مباحث این اثر می‌توان از ستایش
و نکوهش
بخل ،
شوخی ،
قناعت ،
شجاعت ،
موعظه ،
ورع ،
دنیا ،
سلطان و همت نام برد. هم چنین از
مدح و ذم
حجاب ،
صبر ،
مشورت ،
سخاوت ،
طمع ،
یاران ،
مسافر ،
دختران ،
مردان ،
فقر ، اعضای
بدن ،
غلام ،
کنیزکان ، عیال
و خانواده و دیگر مباحث متنوع که در اثر مطرح شده است، نام برد.
نرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
