• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استَعینوا (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





استَعینوا: (لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا)
استَعینوا: از «استعانت» به معناى «يارى جستن» است.



به موردی از کاربرد استَعینوا در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - استَعینوا (آیه ۱۲۸ سوره اعراف)

(قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللّهِ وَ اصْبِرُواْ إِنَّ الأَرْضَ لِلّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ الْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ)
(موسى به قوم خود گفت: «از خدا يارى جوييد، و استقامت پيشه كنيد، كه زمين از آن خداست و آن را به هر كس از بندگانش كه بخواهد، واگذار مى‌كند و سرانجام نيک براى پرهيزگاران است.»)

۱.۱.۱ - استَعینوا در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: موسی (علیه‌السلام) در اين جمله بنی‌اسرائیل را بر قیام و شورش عليه فرعون بر مى‌انگيزد و آنان را به استمداد و استعانت از خدای تعالی در رسيدن به هدف كه همان رهايى از اسارت و بندگى فرعون است توصيه مى‌نمايد و آنان را به صبر در برابر شدايدى كه فرعون خط نشان آن را مى‌كشد سفارش مى‌كند. آرى، صبر در برابر شدايد راهنماى به سوى خير و پيشتاز فرج و نجات است.


۱.۲ - استَعینوا (آیه ۴۵ سوره بقره)

(وَ اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاَةِ وَ إِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِينَ)
(از صبر و نماز يارى جوييد و با شكيبايى و مهار هوس‌هاى درونى و توجه به پروردگار، نيرو بگيريد و اين كار، جز براى خاشعان، دشوار و سنگين‌ است.)

۱.۱.۱ - استَعینوا در المیزان و مجمع‌ البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه استعانت به معناى طلب كمک است و اين در وقتى صورت مى‌گيرد كه نيروى انسان به تنهايى نمى‌تواند مهم و يا حادثه‌اى را كه پيش آمده بر وفق مصلحت خود بر طرف سازد و اين‌كه فرموده: از صبر و نماز براى مهمات و حوادث خود كمک بگيريد، براى اين است كه در حقیقت ياورى به جز خدای سبحان نيست، در مهمات ياور انسان مقاومت و خويشتن دارى آدمى است، به اين‌كه استقامت به خرج داده، ارتباط خود را با خدا وصل نموده، از صميم دل متوجه او شود و به سوى او روى آورد و اين همان صبر و نماز است و اين دو بهترين وسيله براى پيروزى است، چون صبر هر بلا و يا حادثه عظيمى را كوچک و ناچيز مى‌كند و نماز كه اقبال بخدا و التجاء باو است، روح ایمان را زنده مى‌سازد و به آدمى مى‌فهماند: كه به جايى تكيه دارد كه انهدام پذير نيست و به سببى دست زده كه پاره شدنى نيست.


۱.۲.۲ - استَعینوا در تفسیر نمونه

«موسى به قوم خود گفت از خدا يارى جوييد و استقامت پيشه كنيد...»
(اِسْتَعِينُوا بِاللّٰهِ وَ اصْبِرُوا...)
اين آیه در حقيقت، نقشه و برنامه‌اى است كه موسى (علیه‌السلام) به بنى‌اسرائيل براى مقابله با تهديدهاى فرعون، پيشنهاد مى‌كند و شرايط پيروزى به دشمن را در آن تشريح و به آن‌ها گوشزد مى‌كند كه اگر اين برنامه‌ها را عملى كنند قطعا به دشمن پيروز خواهند شد. يكى از آن شروط در زمينه عقيده (استعانت جستن از خدا) و ديگرى در زمينه اخلاق (صبر و استقامت) و ديگرى درزمينه عمل (تقوا و پرهيزكارى) است.
بنابراين هر قوم و ملتى اگر بخواهد بر دشمنان پيروز شود بدون داشتن اين برنامه سه ماده‌اى امكان ندارد. افراد بى‌ايمان، مردم سست، ترسو، ملت‌هاى آلوده و تبهكار، اگر هم پيروز شوند موقتى و ناپايدار خواهد بود. قرآن براى اين كه انسان بتواند بر اميال و خواسته‌هاى دل پيروز شود و حب جاه و مقام را از سر بيرون كند در آيه ۴۵ سوره بقره مى‌فرمايد:
«از صبر و نماز يارى جوييد...»
(وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاٰةِ)
و با استقامت و كنترل خويشتن بر هوس‌هاى درونى پيروز شويد.


۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۲۸.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۴۵.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، دار القلم، ص۵۹۸.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۲۸۵.    
۵. اعراف/سوره۷، آیه۱۲۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۶۵.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۲۸۷.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۲۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۹، ص۲۱۹.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۱۶.    
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۴۵.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۷.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۲۲۸.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۱۵۲.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ص۱۵۸.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۲۱۷.    
۱۷. اعراف/سوره۷، آیه۱۲۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۱، ص۲۱۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌، ط-دار الکتب الاسلامیه‌، ج۶، ص۳۱۰.    



• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «استَعینوا»، ج۳، ص۲۷۱.






جعبه ابزار