ازدواج در حال عده (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
عِدّه از ریشه «ع د د» و به معنای گروه و شمردن است و معنای فقهی آن، مدت
زمان معینی است که
زن پس از جدایی از
شوهر و یا کسی که به
اشتباه با وی
آمیزش کرده، باید
صبر کرده و تا پایان آن مدت
ازدواج نکند.
ازدواج مردان با
زنان در حال
عده حرام است.
والمطـلقـت یتربصن بانفسهن ثلـثة قروء...
والذین یتوفون منکم ویذرون ازوجا یتربصن بانفسهن اربعة اشهر وعشرا فاذا بلغن اجلهن فلا جناح علیکم فیما فعلن فی انفسهن بالمعروف.... .
.. ولاتعزموا عقدة النکاح حتی یبلغ الکتـب اجله...
ازدواج با زن؛ به طور دائمی یا انقطاعی، در صورتی که در
عدّه دیگری است جایز نیست؛ چه
رجعی باشد یا
بائن، عده وفات باشد یا غیر آن، عده از
ازدواج دائم باشد یا از
منقطع یا از وطی شبهه باشد. و در صورتی که با او ازدواج نماید چنانچه هر دو، موضوع و حکم را بدانند، به اینکه بدانند که او در عده است و بدانند که در عده ازدواج با او جایز نیست، یا یکی از آن‌ها موضوع و حکم را بداند، ازدواج باطل است و برای همیشه بر او حرام می‌شود، چه به او دخول کرده باشد یا نه. و همچنین است اگر موضوع و حکم را ندانند یا یکی از آن‌ها را ندانند و به او ولو در دُبُر دخول نموده باشد و اما اگر به او دخول نکرده باشد عقد باطل است و لیکن بر او حرام ابدی نیست، پس می‌تواند بعد از انقضای عده‌ای که دارد، از نو او را عقد نماید.
اگر کسی را در تزویج زنی برای خود وکیل نماید و زوجه را تعیین نکند و وکیل، زنی را که در عده است برای او ازدواج نماید، بر او حرام نمی‌شود؛ اگرچه وکیل بداند که او در عده است. و فقط در صورتی حرام می‌شود که به او
دخول نماید. و اما اگر زوجه را معین نماید پس اگر
موکّل حکم و موضوع را بداند، بر او حرام می‌شود ولو اینکه وکیل، جاهل به حکم و موضوع باشد، به خلاف عکس آن، پس معیار علم موکّل و جهل او است، نه وکیل.
ازدواج
زنان مطلقه پیش از تمام شدن عده آنان (سه
طهر )
حرام است.
والمطـلقـت یتربصن بانفسهن ثلـثة قروء...
واذا طـلقتم النساء فبلغن اجلهن فلاتعضلوهن ان ینکحن ازوجهن اذا ترضوا بینهم بالمعروف...
ازدواج زنان شوهرمرده، پیش از تمام شدن
عده آنان (چهار
ماه و ده
روز ) حرام است.
والذین یتوفون منکم ویذرون ازوجا یتربصن بانفسهن اربعة اشهر وعشرا فاذا بلغن اجلهن فلا جناح علیکم فیما فعلن فی انفسهن بالمعروف...
خواستگاری تلویحی از زنان در حال عده جایز است.
ولاجناح علیکم فیما عرضتم به من خطبة النساء او اکننتم فی انفسکم علم الله انکم ستذکرونهن ولـکن لا تواعدوهن سرا الا ان تقولوا قولا معروفا ولاتعزموا عقدة النکاح حتی یبلغ الکتـب اجله.... (بنابراین که
استثنا در «الا ان تقولوا...» منقطع باشد، کلمه «لکن»
استدراک از جمله «لا جناح علیکم» است؛ یعنی اگرچه می‌توانید به صورت
کنایه خواستگاری کنید، لیکن نباید این خواستگاری در قرارهای پنهانی صورت گیرد؛ زیرا قرار پنهانی با آنان
تجویز نشده است)
قرار پنهانی برای ازدواج با
زنان در حال
عده حرام است.
ولاجناح علیکم فیما عرضتم به من خطبة النساء او اکننتم فی انفسکم علم الله انکم ستذکرونهن ولـکن لا تواعدوهن سرا الا ان تقولوا قولا معروفا ولاتعزموا عقدة النکاح حتی یبلغ الکتـب اجله...
خواستگاری صریح از
زنان در حال عده حرام است.
ولاجناح علیکم فیما عرضتم به من خطبة النساء او اکننتم فی انفسکم علم الله انکم ستذکرونهن ولـکن لا تواعدوهن سرا الا ان تقولوا قولا معروفا ولاتعزموا عقدة النکاح حتی یبلغ الکتـب اجله...
ازدواج زنان شوهرمرده، پس از خروج از منزل شوهرشان، پیش از اتمام یک
سال جایز است.
والذین یتوفون منکم ویذرون ازوجا وصیة لازوجهم متـعا الی الحول غیر اخراج فان خرجن فلا جناح علیکم فی ما فعلن فی انفسهن من معروف.... («من معروف»، به ازدواج
تفسیر شده است؛
بنابراین اگر زنان شوهرمرده، پیش از تمام شدن سال، از منزل شوهرشان خارج شوند و تصمیم به ازدواج گیرند، گناهی بر آنان نیست. به عقیده مفسران،
آیه مذکور با
آیات ۲۳۴ [سوره بقره|بقره]] و ۱۲
نساء نسخ شده است؛ بنابراین، با پایان یافتن
عده وفات (چهار ماه و ده روز) زن می‌تواند ازدواج کند)
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۶۵، برگرفته از مقاله «ازدواج در حال عده». •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
