ادرار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

پیشاب را ادرار (بول) گویند. احکام آن در باب‌های طهارت، صلات، تجارت، اطعمه و اشربه و ارث آمده است.

---

ادرار جانداران از نظر حکم دو گونه است:

۱.۱ - ادرار نجس

ادرار انسان و حیوانات حرام‌گوشت نجس است.

۱.۱.۱ - ادرار پرندگان و...

نجاست ادرار پرندگان و نیز حیوانات حرام‌گوشتی که خون جهنده ندارند، اختلافی است؛ هر چند نظر مشهور، نجاست اوّلی و طهارت دومی است.

۱.۱.۲ - عدم تفاوت بین حرام‌گوشت بالاصالة و غیر آن

در نجاست ادرار حیوان حرام‌گوشت، بین آن که بالاصاله حرام‌گوشت باشد مانند درندگان یا حرمت بر آن عارض شده باشد مانند شتر نجاست‌خوار، تفاوتی نیست.

۱.۱.۳ - تطهیر چیز نجس شده به ادرار

استنجاء از ادرار و نیز تطهیر چیز نجس شده به آن مانند لباس، بدن و ظرف، تنها با آب مطلق صحیح است، مگر در غیر منقولات مانند زمین و دیوار که به وسیلۀ آفتاب نیز پاک می‌شود.

۱.۱.۴ - بخار ادرار

بخار ادرار پاک است، لیکن در طهارت آب حاصل از آن، اختلاف است.

۱.۱.۵ - اکتساب با ادرار

بر حرمت و بطلان اکتساب به ادرار نجس از قبیل فروختن یا اجاره دادن، ادّعای اجماع و اتّفاق شده است.
هر چند برخی فقیهان معاصر و غیر معاصر، در صورت وجود منفعت حلال و عقلایی، آن را جایز دانسته‌اند.

۱.۱.۶ - خوردن ادرار نجس

خوردن ادرار نجس جز در حال ضرورت، حرام است.

۱.۱.۷ - انسان ناگزیر بین نوشیدن شراب یا ادرار

چنانچه انسان ناگزیر از نوشیدن شراب یا ادرار شود، ادرار مقدّم است.

۱.۱.۸ - نماز خواندن در اتاق دارای ظرفی از ادرار

به قول مشهور، نماز خواندن در اتاقی که ظرفی از ادرار در آن است، کراهت دارد.

۱.۱.۹ - مکروهات ادرار کردن

ادرار کردن در آب به ویژه در آب راکد،در هوا پاشیدن ادرار و ایستاده ادرار کردن مکروه است.

۱.۲ - ادرار پاک

ادرار حیوان حلال‌گوشت مانند شتر، گاو و گوسفند و نیز به قول مشهور، ادرار الاغ، قاطر و اسب، پاک است.

۱.۲.۱ - نوشیدن ادرار پاک

در حلال بودن نوشیدن آن جز ادرار شتر برای درمان اختلاف است.

۱.۲.۲ - اکتساب با ادرار پاک

اکتساب به آن نیز در فرض وجود منفعت حلال و عقلایی، جایز می‌باشد.

۱.۲.۳ - پاشیدن ادرار شتر و گوسفند به لباس

اگر ادرار شتر و گوسفند به لباس انسان بپاشد، آب پاشیدن به آن مستحب است.

---

ادرار غیر از موارد عنوان شده در بالا دارای آثار و احکام دیگری نیز می‌باشد که به آنها اشاره می‌شود:

۲.۱ - بطلان وضو و نماز با خروج ادرار

خروج ادرار از موضع متعارف، موجب بطلان وضو و نمازو از غیر موضع متعارف، محل اختلاف است.

۲.۲ - حکم بیمار مجبور به ادرار پی در پی

به قول مشهور، بیماری که ناگزیر از ادرار پی در پی و بدون اختیار است، باید برای هر نماز یک وضو بگیرد.

۲.۳ - کراهت عبادت با حبس ادرار

اقامۀ نماز و انجام طوافو قضاوتدر حال حبس ادرار، کراهت دارد.

۲.۴ - پی در پی ادرار کردن حیوان

به قول مشهور، پی در پی ادرار کردن حیوان، افزون بر حدّ متعارف، عیب به شمار می‌رود. در چنین فرضی، خریدار، خیار عیب دارد.

۲.۵ - ادرار و ارث بردن خنثی

خنثی بر حسب آلتی که ادرار از آن خارج می‌شود ارث می‌برد، و در صورت خروج از هر دو، بر حسب آلتی که بول از آن پیشی می‌گیرد، و در فرض خروج همزمان، بر حسب آلتی که ادرار آن دیرتر قطع می‌شود.

---