إِسْتَغْلَظَ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِسْتَغْلَظَ: (فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوی)«اسْتَغْلَظَ» از مادّه
«غلظت» به معنای سفت و محکم شدن است.
(مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِي وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِي الْإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِيمًا) (
محمد فرستاده خداست؛ و كسانى كه با او هستند در برابر
کفّار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند؛ پيوسته آنها را در حال
رکوع و
سجود مى‌بينى در حالى كه همواره فضل و رضاى خدا را مى‌طلبند؛ نشانه آنها در صورتشان از اثر
سجده نمايان است؛ اين توصيف آنان در
تورات است و توصيف آنان در
انجیل، همانند زراعتى است كه جوانه‌اش را خارج ساخته، سپس به تقويت آن پرداخته تا محكم شده و بر پاى خود ايستاده است و به قدرى نمو و رشد كرده كه زارعان را به شگفتى وا مى‌دارد؛ اين براى آن است كه كافران را به
خشم آورد! و كسانى از آنها را كه
ایمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، خداوند وعده
آمرزش و
پاداش عظيمى داده است).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه «استغلاظ» به معنای رو به غلظت نهادن است و «
شطا» گیاه به معنای آن جوانه‌هایی است که از خود گیاه به وجود می‌آید و در اطراف آن می‌روید، و کلمه «ایزار» که
مصدر ازره است، به معنای
اعانت و یاری است و کلمه «سوق»
جمع ساق است و کلمه «زُراع»
جمع زارع است و معنای آیه این است که: مَثَل
مؤمنین مثل زراعت و گیاهی است که از کثرت برکت جوانه‌هایی هم در پیرامون خود رویانده باشد، و آن را کمک کند تا آن نیز قوی و غلیظ شده، مستقلا روی پای خود بایستد، به طوری که برزگران از خوبی رشد آن به شگفت درآمده باشند و این آیه به این نکته اشاره می‌کند که خدای
تعالی در مؤمنین
برکت قرار داده، و روز بروز به عده و نیروی آنان اضافه می‌شود و به همین جهت دنبال این کلام فرمود:
(لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ) تا خداوند به وسیله آنان کفار را به خشم آورد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «إِسْتَغْلَظَ»، ص۴۲.
