أَسْمٰاءُ الْحُسْنیٰ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَسْمٰاءُ الْحُسْنیٰ:(وَ لِلَّهِ الْاَسْماءُ الْحُسْنی) «أَسْمٰاءُ الْحُسْنیٰ» (به همزه مفتوح و سکون سین و ضم حاء و سکون سین) به معنای نام‌های بهتر که متضمن صفات
جلال و جمال خداوند است.
منظور از
اسماء حسنی صفات مختلف
پروردگار است كه همگى نيک و همگى حسنى است مى‌دانيم
خدا عالم است،
قادر است،
رازق است،
عادل است،
جواد است،
کریم است و
رحیم است، و همچنين داراى صفات نيک فراوان ديگرى از اين قبيل مى‌باشد.
منظور از خواندن خدا به اين نام‌ها تنها اين نيست كه اين الفاظ را بر
زبان جارى كنيم و مثلا بگوئيم يا عالم، يا قادر، يا ارحم الراحمين، بلكه در واقع اين است كه اين صفات را در وجود خودمان بمقدار امكان پياده كنيم، پرتوى از علم و دانش او، شعاعى از
قدرت و توانايى او، و گوشه‌اى از
رحمت واسعه‌اش در ما و
جامعه ما پياده شود، و به تعبير ديگر متصف به اوصاف او و متخلق به اخلاقش كرديم.
به موردی از کاربرد «أَسْمٰاءُ الْحُسْنیٰ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لِلّهِ الأَسْماء الْحُسْنَى فَادْعوهُ بِها وَ ذَرواْ الَّذينَ يُلْحِدونَ في أَسْمآئِهِ سَيُجْزَوْنَ ما كانواْ يَعْمَلونَ) «و بهترين نام‌ها براى خداست؛ خدا را به آن نام‌ها بخوانيد. و كسانى كه نام‌هاى او را تحريف مى‌كنند و بر غير او مى‌نهند)، رها سازيد. آنها به‌زودى جزاى اعمالى را كه انجام مى‌دادند، مى‌بينند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند: مراد از اسماء حسنى هر چيزى است كه بر معانى وصفى دلالت كند، مانند
اله،
وحی،
علیم و
قدیر، نه اسم جلاله‌اى كه علم و نام براى ذات مقدس او است، و البته اسماء دو قسمند: يک قسم اسماء زشت، مانند
ظالم،
جائر،
جاهل، قسم ديگر اسماء زيبا، مانند
عادل و عالم.
و اسماء زيبا هم دو قسم است، يكى اسمايى كه سهمى از كمال در آنها هست يا كم يا زياد، هر چند كه از شائبه
نقص و امكان خالى هم نباشد، مانند خوش‌گل و معتدل القامه، و مو فرفرى، و امثال آن، قسم ديگر آن اسمايى است كه حاكى از كمال محض باشد، و آميخته با شائبه نقص نباشد مانند
حی و عليم و قدير، البته به شرطى كه از لوازم امكان مادى و تركيب مجرد شود، اين قسم از اسماء، احسن الاسماءاند، چون نقص و عيب در آنها نيست و چون چنين است همين اسماء لايق‌اند كه در حق خداى تعالى اطلاق شوند، و خدا را با آنها توصيف كرد. البته اينگونه اطلاق و توصيف اختصاص به يک
اسم و دو اسم ندارد، بلكه هر اسمى كه احسن باشد مال خدا است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اسماء حسنی»، ص ۴۱۰.
