أَخٌ‌ (لغات‌قرآن)

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: بايد دانست كه این آیه قانونى را در بين مسلمانان مؤمن تشریع مى‌كند، و نسبتى را برقرار مى‌سازد كه قبلا برقرار نبود، و آن نسبت برادرى است كه آثارى‌ شرعى، و حقوقى قانونى نيز دارد.
مساله ابوت، بنوت و اخوت و ساير انواع قرابت و خويشاوندى گفتيم كه اين نسبت‌ها دو قسمند:
• حقيقى و طبيعى: عبارت از اين است كه دو فرد از بشر يا بدون واسطه و يا با یک يا چند واسطه بالآخره منتهى به پشت یک پدر و يا رحم يک مادر، و يا منتهى به هر دو شوند.
• اعتبارى و قراردادى: براى اين‌كه آثارى خاص بر آن‌ها مترتب شود، مثلا از يک‌ديگر ارث ببرند، و يا نفقه يكى بر ديگرى واجب باشد، و يا اين‌كه ازدواج آن دو با يک‌ديگر حرام باشد، و يا احكامى ديگر.
البته گاهى مى‌شود كه هر دو با هم جمع مى‌شوند، مثل قرابتى كه بين دو برادر و يا يك زن و شوهر مشروع هست كه قرابتشان هم طبيعى است و هم اين‌كه قانون و اعتبار اين قرابت را قرابت مى‌داند، و آثارى بر آن مترتب مى‌كند. و گاهى طبيعى هست ولى اعتبارى نيست، مانند فرزند متولد شده از زنا كه از نظر طبيعت، اين فرزند، فرزند پدر و مادر زناكار خود هست، و اما از نظر قانون و اعتبار هيچ ارتباطى با آن دو ندارد، نه از آن دو ارث مى‌برد، و نه آن دو از وى ارث مى‌برند، و گاه هم مى‌شود قرابت اعتبارى هست ولى طبيعى نيست، مانند پسر خوانده كه در بعضى از قوانين (مانند قانون جاهليت عرب) پسر شمرده مى‌شد، ولى پسر طبيعى نبود.

(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)