أَحَدٌ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَحَدٌ: (قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ)«أَحَدٌ» به معنای یکی و یک
نفر است.
واژه «احد» از همان ماده «وحدت» است، و لذا بعضى احد و واحد را به یک معنى
تفسیر كرده‌اند. ولى بعضى عقيده دارند كه ميان احد و واحد فرق است.
احد به ذاتى گفته مى‌شود كه قبول
کثرت نمى‌كند، نه در
خارج و نه در
ذهن. به خلاف واحد كه براى او دوم و سوم تصور مى‌شود، يا در خارج، يا در ذهن، و لذا گاه مى‌گوئيم احدى از آن جمعيت نيامد، يعنى هيچكس نيامد، ولى هنگامى كه مى‌گوئيم، واحدى نيامد ممكن است دو يا چند نفر آمده باشند.
به موردی از کاربرد أَحَدٌ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ) «بگو: «او
خداوند، يكتا و يگانه است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: و
کلمه «احد» صفتى است كه از ماده
وحدت گرفته شده، هم چنان كه كلمه واحد نيز وصفى از اين ماده است، چيزى كه هست، بين احد و واحد فرق است. كلمه «احد» در مورد چيزى و كسى به‌كار مى‌رود كه قابل
کثرت و
تعدد نباشد، نه در خارج و نه در ذهن، و اصولا داخل
اعداد نشود. به خلاف كلمه «واحد» كه هر واحدى یک ثانى و ثالثى دارد يا در
خارج و يا در
توهم و يا به فرض
عقل، كه با انضمام به ثانى و ثالث و رابع كثير مى‌شود. و اما «احد» اگر هم برايش دومى فرض شود، باز خود همان است و چيزى بر او اضافه نشده. مثالى كه بتواند تا اندازه‌اى اين فرق را روشن سازد اين است كه: وقتى مى‌گويى احدى از
قوم نزد من نيامده، درحقيقت هم آمدن یک نفر را نفى كرده‌اى و هم دو نفر و سه نفر به بالا را، اما اگر بگويى: واحدى از قوم نزد من نيامده تنها و تنها آمدن یک نفر را نفى كرده‌اى، و منافات ندارد كه چند نفرشان نزدت آمده باشند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «احد»، ص۳۸.
