• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: آل (مفردات‌قرآن)، آل.


آل یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای اهل، خانواده و خاندان است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در موارد گوناگونی نسبت به اهل گمراهی و ضلالت، آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم)، از این واژه استفاده نموده است.



آل به معنای اهل، خانواده و خاندان است.
اصل این کلمه اهل است؛ چراکه راغب در مفردات آورده است: آل مقلوب اهل است، مصّغر آن اهیل می‌باشد و فقط در اشراف و بزرگان به کار می‌رود. مثل: «آل اللّه»


این لفظ سه بار و در موارد گوناگونی در «نهجالبلاغه» بکار رفته است که برخی از آن موارد، عبارتند از:

۲.۱ - آلِ فِرْعَوْنَ - خطبه ۱۵۰ (انحراف مردم)

امام علی (علیه‌السلام) درباره انحراف مردم بعد از رسول خدا (صلی‌اللّه‌علیه‌و‌آله) فرموده:
«حَتَّى إِذا قَبَضَ اللهُ رَسولَهُ......قَدْ ماروا في الْحَيْرَةِ، وَ ذَهَلوا في السَّكْرَةِ، عَلَى سُنَّة مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ
«تا آن كه خداوند پيامبرش را به سوى خويش فرا خواند. گروهى به قهقرا برگشتند و اختلاف و پراكندگى آن‌ها را هلاک ساخت و تكيه بر غير خدا كردند و با غير خويشاوندان (اهل بيت پيامبر) پيوند برقرار نمودند و از وسيله‌اى كه فرمان داشتند به آن مودّت ورزند، كناره گرفتند، و بناء و اساس (ولایت) و رهبرى جامعه اسلامی را از محلّ اصلى خويش برداشته، در غير آن نصب كردند. (اينان) معادن تمام خطاهايند و درهاى همه گمراهان و عقيده مندان باطلند؛ آن‌ها در حیرت و سرگردانى غوطه‌ور شدند و در مستى و نادانى، ديوانه‌وار بر روش «آل‌فرعون» فرو رفتند.»

۲.۲ - بِآلِ مُحَمَّدٍ - خطبه ۲ (اهل بیت)

امام علی (علیه‌السلام) درباره اهل بیت (صلوات‌الله‌علیهم) فرمودند:
«لا یُقاسُ بِآلِ مُحَمَّدٍ (صَلَّی‌اللَّهُ‌عَلَیْهِ‌وَ‌آلِهِ‌وسلًم) مِنْ هَذِهِ الْأُمَّهِ أَحَدٌ وَ لا یُسَوَّی بِهِمْ مَنْ جَرَتْ نِعْمَتُهُمْ عَلَیْهِ أَبَداً هُمْ أَساسُ الدّینِ وَ عِمادُ الْیَقینِ.»
«احدى از اين امّت را با آل محمّد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) مقايسه نتوان كرد. آنان كه ريزه‌خوار خوان نعمت آل‌محمّدند با آن‌ها برابر نخواهند بود. آن‌ها اساس دينند و اركان یقین

۲.۳ - آلِ مُحَمَّد - خطبه ۹۹ (اهل بیت)

درباره اهل بیت فرموده:
«أَلا إِنَّ مَثَلَ آلِ مُحَمَّد (صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلّم) كَمَثَلِ نُجومِ السَّماءِ: إِذا خَوَى نَجْمٌ طَلَعَ نَجْمٌ.»
«بدانید مثل آل محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مثل ستارگان آسمان است هر وقت ستاره‌ای سقوط و افول کرد، ستاره دیگر طلوع می‌کند.»
• بنا به نقل المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه: کلمه «و آله» صد و سیزده بار در «نهج البلاغه» بکار رفته است.


۱. راغب الأصفهانی،المفردات فی غریب القران، ص۹۸.    
۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ج۱، ص۳۲۱.    
۳. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۴۹.    
۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۰۶، خطبه ۱۵۰.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۹.    
۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۹۶.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۹۹.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۷۳۸.    
۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۴۰.    
۱۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۳۳.    
۱۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۰، خطبه ۲.    
۱۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۴-۲۵، خطبه ۲.    
۱۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷، خطبه ۲.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۷، خطبه ۲.    
۱۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۲.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۴۹۴.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۳۰۵.    
۱۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۳۲۳.    
۱۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۱۳۸.    
۲۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغة، ت الحسون، ص۲۲۴، خطبه۹۹.    
۲۱. عبده، محمد، نهج البلاغة، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۹۴، خطبه۹۸.    
۲۲. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۴۶، خطبه۱۰۰.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۱۳، خطبه۱۰۰.    
۲۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۹.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۳.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۳۶۹.    
۲۷. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۶۱.    
۲۸. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۹۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «آل»، ص۱۰۳-۱۰۱.    






جعبه ابزار