• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آثار شهوت رانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



برخی از آثار شهوترانی و شهوت پرستی که در آیات و روایات آمده به اختصار آنها را شرح می‌دهیم.





۱.۱ - نابودی دین

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «پیروی از شهوات دین را نابود می‌کند».
[۱] آمدی، غرر الحکم، ص۴۰۲، ش ۵۹۸۹.


۱.۲ - بیماری روحی

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «کسی که همدم شهوت باشد جانش بیمار و خردش علیل است».
[۲] ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۴۱۱.


۱.۳ - اسارت

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «بندة شهوت، خوارتر از بندة زرخرید است».
[۳] ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۴۱۶.


۱.۴ - نابودی انسان

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «آغاز شهوت، سرمستی است و فرجامش نابودی».
[۴] ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۴۰۹.


۱.۵ - سم کشنده

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «شهوت‌ها زهرهایی کشنده‌اند».
[۵] ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۳۸۰.


۱.۶ - دام شیطان

امام علی علیه‌السّلام فرمود: «شهوت‌ها دام‌های شیطان‌اند».
[۶] ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۳۸۱.


۱.۷ - دوری از رحمت

شهوترانی، مایة دوری از رحمت خداست.

۱.۸ - گمراهی

پیروی از شهوت، موجب گمراهی و ضلالت انسان است.

۱.۹ - تضییع نماز

پیروی از شهوات، موجب تضییع نماز و بندگی خداست.
والله یرید ان یتوب علیکم ویرید الذین یتبعون الشهوات ان تمیلوا میلا عظیما خدا می‌خواهد شما را ببخشد، اما آنها که پیرو شهواتند می‌خواهند شما به کلی منحرف شوید.


«شهوت»، کشش نفس به خواستة خود را می‌گویند و دو قسم است؛صادق و کاذب. شهوت صادق، شهوتی است که بدون آن بدن مختل می‌شود؛ مانند شهوت غذا هنگام گرسنگی. و شهوت کاذب، شهوتی است که بدن بدون آن مختل نمی‌شود.
واژة شهوت بیشتر به معنای شهوت جنسی به کار می‌رود.


این آیات که به دنبال بیان احکام مختلف در زمینة ازدواج و شرایط آن نازل شده، در واقع پاسخی است به این پرسش که چرا محدودیت و قیود می‌گذارید؟
اگر مردم در ارضای غرایز جنسی آزاد باشند بهتر نیست؟ اگر هرکسی بتواند هرگونه که تمایل دارد لذت و بهره ببرد، چه محذوری دارد؟
قرآن کریم نخست چهار حکمت را برای وضع قوانین شرعی در کنترل غرایز جنسی بیان می‌کند:
۱. خدا با این مقررات حقایق را بر شما آشکار می‌سازد (یرید الله لیبین لکم).
۲. این قوانین، هدایتی است به سوی برنامه‌ها و روش‌های صحیح گذشتگان (ویهدیکم سنن الذین من قبلکم).
۳. این مقررات، زمینة بازگشت شما به خداست (ویتوب علیکم).
۴. این احکام برای شما نوعی تخفیف و توسعه است (یرید الله ان یخفف).
در این آیه اشاره شده است: «آنها که غرق در گناه و شهوترانی هستند می‌خواهند شما را از راه حق منحرف کنند، حدود الهی را زیر پا بگذارند، پیروان شهوات تمایل دارند همة جامعه را هم کیش و هم رنگ خود سازند».
در آیة دیگر می‌فرماید:
فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصلوة واتبعوا الشهوات فسوف یلقون غیا اما پس از آنان، فرزندان ناشایسته‌ای روی کار آمدند که نماز را تباه کردند و از شهوات پیروی نمودند و به زودی مجازات گمراهی خود را خواهند دید.
این آیة شریفه به آمدن گروهی ناخلف و ناصالح از بنی اسرائیل اشاره دارد که در مسیر گمراهی قدم نهادند و نماز را فراموش کرده، پیرو شهوت شدند. ضایع کردن نماز و پیروی از شهوات به عنوان ۲ عامل گمراهی، ارتباط محکمی با هم دارند؛ همان گونه که حفظ نماز و برپا داشتن صحیح آن در بازداشتن از فحشا و منکرات تاثیر مستقیم دارد. آنچه ذکر شد همان شهوت منفی و مذموم است؛ ولی باید دانست غریزة جنسی مانند دیگر غرایز و میل‌های طبیعی انسان است. هریک از امیال و غرایز در نهاد انسان مانند یک شاخه‌ای از درخت خوش بختی است البته لجام گسیختگی و طغیان غرایز، مفاسد زیادی به وجود می‌آورد و غرایز باید تعدیل شوند، وگرنه منجر به فساد و هلاکت انسان خواهد شد. شهوت رانی آثار سویی دارد که برخی از آن‌ها جبران ناپذیرند.


۱. محدودیت‌ها و قیودی که در ازدواج مطرح است، رمز لطف خدا به انسان است.
۲. هوس بازان بی بند و بار به چیزی جز غرق کردن شما در شهوات قانع نمی‌شوند و می‌خواهند شما رفیق راهشان باشید.
۳. در مسیر شهوت رانان گام ننهید و از آنان تقلید نکنید که دشمن شمایند.




۵.۱ - اقسام شهوت

شهوت جنسی : ؛
شهوت عاطفی : ؛
شهوت مالی : .

۵.۲ - موارد انحراف در شهوت

آمیزش با حیوانات: ؛
استمنا : ؛
زنا : ؛
لواط : .

۵.۳ - آثار پیروی از شهوات

انحراف: ؛
تضییع نماز: ؛
جهل : ؛
دوری از رحمت: .
امام خمینی آثار و پیامدهای فراوانی در مورد افراط در شهوت ذکر کرده ‌است و معتقد است خروج قوه شهویه از حد خود و پیروی از شهوت نامشروع، مایه شقاوت نوع بشر، ازهم‌پاشیدن نظام و شرافت انسانی و در نتیجه هلاکت است، چنان‌که استفاده به‌موقع و بر خلاف میزان عقل از شهوت موجب قطع نسل و ابتلا به امراض گونان می‌گردد. از جمله آثار شهوترانی آلودگی قلب به شهوت افراطی، نقش بستن منیت و خودخواهی در قلب آدمی و انجام اعمال در جهت رضای نفس است تا جایی ‌که به درجه حیوانیت خواهد رسید و از فطرت خود سقوط می‌کند و تمام اعمال ظاهری و باطنی انسان رنگ شیطانی می‌گیرد بنا بر نظر امام‌ خمینی، غلبه و تسلط قوه شهوت بر سایر قوا سبب می‌شود هر علمی که از انسان صادر می‌شود به میل و قوه شهوت باشد این امر، منجر به روآوردن قلب به دنیا و اشتیاق روزافزون به آن می‌باشد، در نتیجه تاریکی قلب آدمی را به ‌طور کامل در برمی‌گیرد و همواره در فکر تجاوز، جمع مال دنیا و به‌دست‌آوردن شهوت باشد. این مسئله سبب می‌شود آدمی از توجه به عالم بالا منصرف گردد و همچون انباری انباشته از اخلاق فاسد، مانند حب جاه، ریاست‌طلبی، خودبینی، شهوترانی، غضب و بخل گردد تا آنجا که قرائت قرآن و تحصیل علم هم به فرمان شهوت انجام می‌گیرد و قوه عاقله در خدمت این نفس اماره قرار گرفته از کارکنان قوه شهویه در انسان می‌گردد. به اعتقاد امام‌ خمینی انسان مطیع شهوت، بنده و فرمان‌بری است که با کمال خضوع از شهواتش پیروی می‌کند، تا کار به‌ جایی می‌رسد که اطاعت شهواتش را بر اطاعت خداوند مقدم دارد، در این‌ صورت، عزت، آزادگی و آزاد‌مردی از قلبش بیرون می‌رود و غبار ذلت و فقر بر نفس وی می‌نشیند.
[۳۸] خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۶، ص۵۴۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.


۵.۴ - عوامل تحریک شهوت

بی حجابی : ؛
چشم چرانی : ؛
خودآرایی: ؛
رابطة پنهانی: ؛
رفتار فتنه انگیز: ؛
شیطان : ؛
صحنه شهوانی: ؛
صدای نازک: .

۵.۵ - راه‌های کنترل شهوت

آمیزش مشروع: ؛
ازدواج : ؛
استعاذه به خدا: ؛
استعانت از خدا: ؛
تقوا : ؛
دعا : ؛
عفت : .
[۵۴] رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ج۱۸، ص۹۵- ۹۶.
[۵۵] رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ج۱۸، ص۹۹- ۱۰۲.





۶.۱ - شهوت رانی و جنایت

زنی از بنی عامر در بازار عکاظ نشسته بود. جوانی از بنی کنانه به او نزدیک شد، چند قدمی گردش چرخید و سپس از زن درخواست کرد که خود را به وی بنمایاند تا از تماشای او لذت ببرد. زن از انجام تمنای جوان خودداری کرد. جوان که در ارضای شهوت جنسی خود شکست خورده بود به فکر انتقام افتاد، بدون آن که زن متوجه شود پشت سر او نشست و با تیغ تیزی درز پشت پیراهن وی را شکافت. موقعی که زن از جا حرکت کرد، بدن و ران او از شکاف پیراهن ظاهر شد، کسانی که ناظر این ماجرا بودند، خندیدند، زن که از این اهانت خشمگین شده بود با صدای بلند فریاد زد و بنی عامر را به یاری خود طلبید. افراد قبیله با شمشیرهای برهنه به یاری او
شتافتند و به جوان متجاوز حمله کردند، جوان نیز قبیلة بنی کنانه را به کمک خود خواست، دو قبیله به جان هم افتادند و عده‌ای در این واقعه کشته شدند!
[۵۶] فلسفی، جوان، ج۱، ص۳۱۸.

نتیجة شهوترانی و هوس بازی، از بین رفتن جان‌های افرادی شد.

۶.۲ - حجاب زن

امام علی علیه‌السّلام می‌فرماید: در روزی ابری و بارانی با پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در بقیع نشسته بودیم که زنی رد شد در حالی که بر چارپایی سوار بود، پای مرکب او داخل گودالی رفت و زن نقش بر زمین شد، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم صورتش را برگرداند تا نگاهش به اندام زن نیفتد. گفتند: ‌ای رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ! این زن شلوار بر تن دارد. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم سه بار فرمود:
اللهم اغفر للمسرولات، ایها الناس! اتخذوا السراویلات، فانها من استر ثیابکم وحقنوا بها نسائکم اذا خرجن. پروردگارا! زنانی را که شلوار می‌پوشند مورد مغفرتت قرار ده، شلوار را برای زنان برگزینید که بهترین پوشش است و زنانتان را موقع بیرون رفتن از خانه در امنیت قرار می‌دهد.

۶.۳ - گناه سوزی عابد

عابدی در بنی اسرائیل زندگی می‌کرد. زنی شبانه در خانة عابد را زد و گفت: مرا میهمان خود گردان. عابد گفت: بودن زن و مرد نامحرم در یک محل صحیح نیست. زن گفت: می‌ترسم که درندگان به من زیان رسانند. عابد متاثر شد و زن را به منزل خود راه داد و چراغ را خاموش کرد. زن گفت: تو مرا در تاریکی وارد ساخته‌ای! عابد چراغ را روشن کرد مقدار کمی که نشست شهوت بر او غالب شد و چون بر نفس خویش ترسید، انگشت کوچک خود را به سوی آتش گرفت و آن را سوزاند و هر وقت شهوت بر او غلبه می‌کرد یکی از انگشتان خود را می‌سوزاند تا این که هر پنج انگشت خود را سوزاند. هنگامی که صبح شد به زن گفت: بیرون برو که میهمان بدی برای من بودی.


آن یکی با شمع برمی گشت روز
کرد بازاری دلش پر عشق و سوز
بوالفضولی گفت او را: کان فلان!
هین چه می‌جویی به سوی هر دکان؟
گفت: می‌جویم به هر سو آدمی
که بود حی از حیات آن دمی
هست مردی؟ گفت: این بازار پر
مرد مانند آخر‌ای دانای حر
گفت: خواهم کرد بر جاده دو ره
در ره خشم و به هنگام شده
وقت خشم و وقت شهوت مرد کو؟
طالب مردی چنینم کو؟ بگو
[۵۹] امینیان، مبانی اخلاق اسلامی، ص۷۶، به نقل از: مثنوی، دفتر پنجم، ابیات ۲۸۸۶-۲۸۹۳.

این نه مردانند اینها صورتند
مردة نانند و کشته شهوتند
[۶۰] امینیان، مبانی اخلاق اسلامی، ص۷۶، به نقل از: مثنوی، دفتر پنجم، ابیات ۲۸۸۶-۲۸۹۳.

۲.
تن آدمی شریف است به جان آدمیت
نه همین لباس زیباست نشان آدمیت
طیران مرغ دیدی تو ز پای بند شهوت
به درآی تا ببینی طیران آدمیت
رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند
بنگر که تا چه حد است مکان آدمیت
[۶۱] امینیان، مبانی اخلاق اسلامی، ص۸۲، به نقل از: سعدی، بوستان، ص۷۹۰.





۸.۱ - عفت

نقطة مقابل شهوت پرستی، عفت است. در اخلاق، عفت حد وسط میان سستی و شهوترانی است. عفت در کاهش شهوت، اثر مهم دارد.
[۶۲] آمدی، غرر الحکم، ص۸۹، ش ۲۱۴۸.


۸.۲ - حذف زمینه ها

یکی از راه‌های کنترل شهوت، حذف زمینه‌های شهوت است؛ مثلا رابطه‌های کلامی، نگاه و اختلاط، زمینه‌های مهمی برای شهوترانی است. اگر این زمینه‌ها از زندگی انسان حذف شود، انسان در کنترل شهوت خود موفق می‌شود.
از سویی دیگر، صفاتی که در این راه انسان را کمک می‌کنند باید تقویت شوند؛ مانند غیرت در مردان و خود نگه داری در زنان.
امام علی علیه‌السّلام فرمود: «آیا شما غیرت و حیا ندارید که زنانتان به بازارها سرازیر شده، زحمت برای مردم ایجاد می‌کنند».
امروزه مراقبت از خواسته‌های شهوانی و رعایت عفت مهم تر و ضروری تر است؛ زیرا از طریق وسایل ارتباط جمعی، اینترنت و موبایل، فیلم‌های مستهجن و مهیج عشقی و تصاویر رکیک و شهوت زا به راحتی در دسترس همه است و اینها زمینه‌های خطرناکی برای افتادن به دام‌های شیطانی شهوات فراهم می‌کنند، به ویژه که برخی از بنگاه‌های تبلیغاتی و تجارتی در پشت این صحنه‌ها معرکه گردان هستند.

۸.۳ - ازدواج

مهم‌ترین راه کنترل شهوت جنسی، ازدواج و تشکیل خانواده است. ازدواج ضمن آرامش بخشی به زن و مرد، غریزة جنسی آنها را تعدیل می‌کند و از دام‌های شیطانی آنان را می‌رهاند.
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌فرمود: «هر جوانی که در آغاز جوانی زن بگیرد، شیطان فریاد می‌زند: وای بر او، دین خود را از دست برد من حفظ کرد».
[۶۴] عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۳۷.

گریز از ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج و فرار از تشکیل خانواده، زمینه ساز روابط نامشروع و فحشا در جامعه می‌شود. اگر ازدواج به عنوان یک پناهگاه مشروع جنسی مورد توجه قرار گیرد، افرادی متعهد شوند همان طور که مجالس مذهبی برگزار می‌کنند، مدرسه می‌سازند، نذر می‌کنند، زیارت می‌روند، به امر ازدواج جوانان نیز بپردازند؛ ضمن دریافت اجر معنوی، ضریب امنیت و استحکام اخلاقی جامعه را فراهم می‌سازند. ازدواج، احساس مسئولیت افراد را بالا برده، استقلال اقتصادی و شخصیتی به آنان می‌دهد.
امام صادق علیه‌السّلام فرمود:
اربعة ینظر الله الیهم یوم القیامة؛ من اقال نادما او اغاث لهفانا او اعتق نسمة او زوج عزبا؛ خداوند به چهار گروه روز قیامت نظر رحمت می‌افکند؛ ۱. کسی که از پشیمانی درگذرد؛ ۲. کسی که به فریاد بی چاره‌ای برسد؛ ۳. کسی که بنده‌ای آزاد کند؛ ۴. کسی که جوانی را زن بدهد.
افرادی که به گمان فقر و نداری ازدواج را ترک می‌کنند، به خدا سوءظن دارند و این،حرام است؛ خدا در قرآن وعده داده است: «اگر فقیر باشید، شما را بی نیاز می‌کنیم».
امام صادق علیه‌السّلام فرمود:
من ترک التزویج مخافة الفقر فقد اساء الظن بالله. کسی که ازدواج را از ترس فقر ترک کند به خدا گمان بد ورزیده است.
باید مراکز و مؤسسه‌هایی ایجاد شوند تا ازدواج را در جامعه نهادینه کنند. شکل سنتی همسریابی برای پاسخ گویی به نیازها کافی نیست؛ حتی باید مراکزی باشند برای افرادی که همسر از دست داده‌اند یا جدا شده‌اند، تا نسبت به ازدواج مجدد آنها اقدام کنند.
امیر مؤمنان علیه‌السّلام می‌فرماید: «بالاترین شفاعت‌ها آن است که زمینة ازدواج دو نفر فراهم شود تا جدیت و تلاش آنها ثمره بدهد».

۸.۴ - پر کردن اوقات فراغت

بیکاری، فراغت و سرگردانی، زمینة ولگردی و انحرافات جنسی را فراهم می‌سازد. جوان از انرژی زیادی برخوردار است، آمادگی برای فعالیت‌های مختلف دارد، اگر انرژی جوانان درست مدیریت و مهار نشود، برای جامعه فاجعه آفرین خواهد بود.
قرآن کریم به پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌فرماید: «فاذا فرغت فانصب». از هر کاری فارغ شدی به کار مهم دیگری بپرداز.
امام کاظم علیه‌السّلام می‌فرماید: «ان الله لیبغض العبد الفارغ». خدا بندة بیکار و فارغ را مبغوض می‌دارد.
باید برای اوقات فراغت نوجوانان و جوانان برنامه ریزی شود تا بتوانند استعداد خود را به خلاقیت تبدیل و آشکار کنند. اوقات فراغت نباید به اوقات بطالت، سرگرمی، خوش گذرانی، بیهوده گویی، شهوترانی و اعتیاد منجر شود. از این رو، پیشنهاد می‌شود:
۱. مراکز ورزشی، تفریحی تاسیس شود و ارزان در اختیار جوانان قرار گیرد.
۲. برنامه‌های فوق برنامه در مساجد برگزار گردد.
۳. اردوهای آموزشی و سفرهای زیارتی، تفریحی علمی برگزار گردد.
۴. مدارس در تابستان، کار تربیتی را تعطیل نکنند.
۵. بنگاه‌های خیریه‌ای تشکیل شود تا کارهای کوتاه مدت برای جوانان ایجاد کنند.


۱. آمدی، غرر الحکم، ص۴۰۲، ش ۵۹۸۹.
۲. ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۴۱۱.
۳. ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۴۱۶.
۴. ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۴۰۹.
۵. ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۳۸۰.
۶. ری شهری، ترجمة میزان الحکمه، ج۱۴، ص۶۶۹۷، ش ۲۱۳۸۱.
۷. نساء/سوره۴، آیه۲۳- ۲۴- ۲۷.    
۸. مریم/سوره۱۹، آیه۵۹.    
۹. مریم/سوره۱۹، آیه۵۹.    
۱۰. نساء/سوره۴، آیه۲۷.    
۱۱. راغب، مفردات، ص۴۶۸.    
۱۲. راغب، مفردات، ص۴۶۹.    
۱۳. نساء/سوره۴، آیه۲۶.    
۱۴. نساء/سوره۴، آیه۲۶.    
۱۵. نساء/سوره۴، آیه۲۶.    
۱۶. نساء/سوره۴، آیه۲۸.    
۱۷. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۳، ص۳۵۳، با اقتباس.    
۱۸. مریم/سوره۱۹، آیه۵۹.    
۱۹. اعراف/سوره۷، آیه۱۸۹.    
۲۰. نساء/سوره۴، آیه۲۷- ۲۸.    
۲۱. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴.    
۲۲. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴.    
۲۳. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶- ۷.    
۲۴. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۶- ۷.    
۲۵. نساء/سوره۴، آیه۱۵.    
۲۶. اعراف/سوره۷، آیه۸۰- ۸۱.    
۲۷. نساء/سوره۴، آیه۲۷.    
۲۸. مریم/سوره۱۹، آیه۵۹.    
۲۹. یوسف/سوره۱۲، آیه۳۰- ۳۳.    
۳۰. نساء/سوره۴، آیه۲۳- ۲۴- ۲۷.    
۳۱. خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۲۷۹-۲۸۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۳۲. خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۱۱۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۳۳. خمینی، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۲۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۳۴. خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۶۰۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۳۵. خمینی، روح الله، شرح چهل حدیث، ص۱۲۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۳۶. خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۲۳۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۳۷. خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۳، ص۶۰۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۳۸. خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی، ج۶، ص۵۴۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
۳۹. نور/سوره۲۴، آیه۳۱.    
۴۰. نور/سوره۲۴، آیه۳۰- ۳۱.    
۴۱. احزاب/سوره۳۳، آیه۳۳.    
۴۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۲۳.    
۴۳. یوسف/سوره۱۲، آیه۲۸.    
۴۴. اعراف/سوره۷، آیه۱۶- ۱۷.    
۴۵. نور/سوره۲۴، آیه۵۸- ۵۹.    
۴۶. احزاب/سوره۳۳، آیه۳۲.    
۴۷. بقره/سوره۲، آیه۱۸۷.    
۴۸. نساء/سوره۴، آیه۲۴.    
۴۹. یوسف/سوره۱۲، آیه۲۳- ۲۴.    
۵۰. یوسف/سوره۱۲، آیه۳۲- ۳۴.    
۵۱. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴- ۱۵.    
۵۲. یوسف/سوره۱۲، آیه۳۳- ۳۴.    
۵۳. نور/سوره۲۴، آیه۳۱- ۳۳.    
۵۴. رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ج۱۸، ص۹۵- ۹۶.
۵۵. رفسنجانی، فرهنگ قرآن، ج۱۸، ص۹۹- ۱۰۲.
۵۶. فلسفی، جوان، ج۱، ص۳۱۸.
۵۷. نوری، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۲۴۴.    
۵۸. مجلسی، بحارالانوار، ج۶۷، ص۴۰۱.    
۵۹. امینیان، مبانی اخلاق اسلامی، ص۷۶، به نقل از: مثنوی، دفتر پنجم، ابیات ۲۸۸۶-۲۸۹۳.
۶۰. امینیان، مبانی اخلاق اسلامی، ص۷۶، به نقل از: مثنوی، دفتر پنجم، ابیات ۲۸۸۶-۲۸۹۳.
۶۱. امینیان، مبانی اخلاق اسلامی، ص۸۲، به نقل از: سعدی، بوستان، ص۷۹۰.
۶۲. آمدی، غرر الحکم، ص۸۹، ش ۲۱۴۸.
۶۳. عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۲۳۶.    
۶۴. عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۳۷.
۶۵. نور/سوره۲۴، آیه۳۲.    
۶۶. حویزی، تفسیر نورالثقلین، ج۳، ص۵۹۷.    
۶۷. مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۰، ص۲۲۲.    
۶۸. انشراح/سوره۹۴، آیه۷.    
۶۹. طوسی، من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۱۶۹.    



• دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، سایت بلاغ، برگرفته از مقاله«آثار شهوترانی».
• دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی.






جعبه ابزار